Στην επιθυμία μιας αιώνιας ζωής, οι άνθρωποι θεώρησαν το θάνατο σαν κάτι περαστικό, σαν ένα λυπητερό σταθμό και σκύβοντας μπροστά στο "μυστήριό" του έφθασαν να τον ευλαβούνται. Ακόμα πριν να μάθουν να κατεργάζονται την πέτρα, το μάρμαρο και το σίδερο για να προφυλάγουν τους ζωντανούς, ήξεραν να δουλεύουν τα υλικά αυτά για να τιμούν τους πεθαμένους. Οι εκκλησίες και τα καμπαναριά κάτω από τους θόλους και τις αψίδες τους και μέσα στα αναλόγιά τους, έκλειναν πλούσιους τάφους, ενώ δίπλα τους γκρεμίζονταν φτωχές καλύβες που άθλια υπεράσπιζαν τους φτωχούς. Η ευλάβεια των νεκρών από τα πρώτα χρόνια, έχει φέρει εμπόδια στην πρόοδο των ανθρώπων. Είναι η "προπατορική αμαρτία" το νεκρό βάρος, η μπάλα που σέρνει η ανθρωπότητα.
Οι πρόγονοί μας… τα περασμένα… οι νεκροί… Οι λαοί χάθηκαν απ' αυτόν τον τριπλό σεβασμό. Η Κίνα βρίσκεται ακόμα στο ίδιο επίπεδο που βρισκόταν πριν από χιλιάδες χρόνια, γιατί κράτησε για τους νεκρούς την πρώτη θέση στην οικογενειακή εστία. Στον αιώνα του ηλεκτρισμού ο άνθρωπος πιστεύει ακόμα στον Παράδεισο, στους θεούς της εκδίκησης και της συγγνώμης, για να σεβαστεί τις ιδέες των προγόνων του.
Όλες μας οι γιορτές και οι δοξολογίες, είναι επέτειοι θανάτων και σφαγών. Οι νεκροί φράζουν τις πολιτείες, τους δρόμους, τις πλατείες. Τους συναντά κανείς μαρμαρένιους, πέτρινους και χάλκινους. Το όνομα του δρόμου δεν δείχνει την κατάστασή τους, το σχήμα, τη στάση, τη θέση τους. Μας θυμίζει τον άγιο Ελευθέριο ή τον ιππότη της Barre, ανθρώπους που στο κάτω-κάτω η μόνη τους ιδιότητα ήταν να πεθάνουν.
Γυναίκες που μπορούν να σας πουν τη χρονολογία των βασιλιάδων της Γαλλίας χωρίς κανένα λάθος στην ημερομηνία, δεν ξέρουν πώς να περιποιηθούν το παιδί που βγάζει την πρώτη κραυγή της ζωής. Ενώ αφήνουν την κοπέλα πλάι σ' εκείνον που ψυχομαχά, φροντίζουν με τη μεγαλύτερη προσοχή να την αλαργάρουν από εκείνη που θα ανοίξει την κοιλιά της στη ζωή. Οι άνθρωποι που δεν σέβονται καθόλου το ζωντανό τους οργανισμό, που τον εξασθενούν, τον δηλητηριάζουν, τον βάζουν σε κίνδυνο, ξαφνικά παίρνουν έναν κωμικό σεβασμό για το λείψανό τους.
Η ευλάβεια στους νεκρούς είναι μια από τις πιο χοντρές πλάνες των ζωντανών. Είναι ακατανόητο το ποσό της ύλης που ξοδεύει η ανθρωπότητα για να διατηρεί αυτή την ευλάβεια. Αν όλη αυτή τη δύναμη τη χρησιμοποιούσαν για να περιποιούνται τα παιδιά, χιλιάδες απ' αυτά θα σώζονταν από τις ασθένειες και το θάνατο. Αν ο κουτός σεβασμός στους νεκρούς χανόταν για να παραχωρήσει τη θέση του στο σεβασμό προς τους ζωντανούς, η ανθρώπινη ευτυχία και υγεία θα επουλώνονταν σε αφάνταστο βαθμό.
Οι άνθρωποι δέχονται την υποκρισία των νεκροφάγων, από το παπά που δίνει τον αγιασμό μέχρι τον έμπορο του αιώνιου οικοπέδου, από τον πωλητή των στεφάνων μέχρι το γλύπτη των νεκρικών αγγέλων. Μέσα σε γελοία κασόνια που τα οδηγούν και τα συνοδεύουν λογής-λογής χοντροειδή νευρόσπαστα, σηκώνουν τα ανθρώπινα απομεινάρια και τα κατατάσσουν ανάλογα με την οικονομική θέση του καθένα, ενώ θα ήταν αρκετή μια καλή υπηρεσία μεταφοράς, άμαξες ερμητικά κλεισμένες κι ένας καλός φούρνος, καμωμένος σύμφωνα με τις τελευταίες ανακαλύψεις τις επιστήμης. Επειδή οι άνθρωποι είναι αμαθείς, γι' αυτό περιστοιχίζουν με δογματικούς πιθηκισμούς ένα φαινόμενο τόσο απλό όπως είναι ο θάνατος.
Αν, όμως, πάρουμε το ζήτημα από τη γενική του άποψη, θάνατος δεν υπάρχει. Μόνο η ζωή υπάρχει. Ύστερα από εκείνο που λέμε θάνατο, τα φαινόμενα της μεταμόρφωσης εξακολουθούν. Το οξυγόνο, το υδρογόνο, τα αέρια, τα μέταλλα, φεύγουν σε διάφορες μορφές, σμίγουν σε νέους συνδυασμούς και συντελούν στο σχηματισμό νέων ζωντανών οργανισμών. Θάνατος δεν υπάρχει, παρά μόνο κυκλοφορία των σωμάτων, αλλαγή στην όψη της ύλης και της ενέργειας, ακατάπαυστη εξακολούθηση σε χρόνο και διάστημα της παγκόσμιας ζωής και δράσης.
Το να περιποιείται κανείς ένα κουφάρι, να ντύνεται στα μαύρα, να φορεί κρέπια, δεν φανερώνει την ειλικρίνεια του καημού του. Αυτός που ακολουθεί με σεβασμό μια νεκροφόρα, λύσσαξε χθες για να λιμοκτονήσει τον μακαρίτη κι εκείνος εκεί μαλλιοτραβιέται πίσω από το πτώμα κάποιου που δεν έκανε τίποτα για να τον βοηθήσει, ενώ ίσως ήταν ακόμα καιρός για να του σώσει τη ζωή. Κάθε μέρα η κεφαλαιοκρατική κοινωνία σπέρνει το θάνατο με τη κακή της οργάνωση, την αθλιότητα που δημιουργεί, την έλλειψη της υγιεινής, τις στερήσεις και την αμάθεια από τις οποίες υποφέρουν τα άτομα. Υποστηρίζοντας λοιπόν μια τέτοια κοινωνία οι άνθρωποι, είναι οι ίδιοι οι αίτιοι της κακομοιριάς τους κι αντί ν’ αναστενάζουν μπροστά στο πεπρωμένο, θα έκαναν καλύτερα να εργαστούν να καλυτερεύσουν τους όρους της ύπαρξης τους, για να δώσουν στην ανθρώπινη ζωή το ανώτατο όριο της ανάπτυξης και της έντασης.
Η ευλάβεια στους νεκρούς, επειδή βασίζεται πάνω στην αμάθεια, την ανοησία, την ευπιστία, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί παρά μόνο με την υποκρισία και το φόβο μήπως πειράξουμε τις προλήψεις του γείτονα. Οι ελεύθεροι άνθρωποι πρέπει να απελευθερωθούν από την κακή αυτή ιδέα, ν’ αφήσουν κατά μέρος αυτές τις παιδιάστικες θρησκοληψίες και να αντιτάξουν την αντίληψη της ωφέλιμης προσπάθειας και της αρμονικής ζωής.

Albert Libertad - "Η ευλάβεια του ψοφιμιού"

Η λέρα δεν ήταν ανθρώπου λέρα, του θανάτου ήταν και των ανθρώπινων ατμομηχανών. Όλο αυτό το φόρεμα της σκόνης… όλος αυτός ο πολιτισμός λερώνοντας το τρελό χρυσό σου στέμμα κι όλες εκείνες οι θολές σκέψεις του θανάτου και τα σκονισμένα χωρίς αγάπη μάτια και τα απομεινάρια κι οι μαραμένες ρίζες στο σωρό από άμμο και πριονίδι, τα δολάρια του πληθωρισμού, το πετσί της μηχανής…
Έτσι άρπαξα το χοντρό σκελετό του ηλιοτρόπιου και το κράτησα σφιχτά στο πλευρό μου σαν σκήπτρο κι έδωσα το κήρυγμα στην ψυχή μου και στην ψυχή του Jack κι όποιου μ’ ακούσει.
Δεν είμαστε η λέρα στο πετσί μας, δεν είμαστε η φοβερή ανεμοδαρμένη σκονισμένη άχαρη ατμομηχανή, είμαστε όλοι όμορφα χρυσά ηλιοτρόπια μέσα μας, ευλογημένοι από την ίδια μας της σπορά με τα χρυσά μαλλιαρά γυμνά τέλεια κορμιά μας που γίνονται τρελά μαύρα κανονικά ηλιοτρόπια το ηλιοβασίλεμα και τα κρυφοκοιτάμε κάτω από τη σκιά της τρελής ατμομηχανής της ακροποταμιάς του δειλινού του Frisco του βραδιού της ξάπλας και της φαντασίας.

Allen Ginsberg – «Το δίδαγμα του ηλιοτρόπιου»

"Κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής χαρακτήρισε την ενέργεια άκρως εγκληματική, χωρίς πολιτικά χαρακτηριστικά". Αυτά -μεταξύ άλλων- για τη χθεσινή βομβιστική ενέργεια κατά Αφγανών από τον Ροδοπαίο πολιτικό, αυτά έγραψαν και τα παπαγαλάκια. "Χωρίς πολιτικά χαρακτηριστικά"!!! Ακόμα να λυθούν οι απορίες , τα ερωτηματικά και οι αμφιβολίες μας;

...Κι όμως ολόκληρη η επιστήμη αυτής της γης δε θα με πείσει ποτέ για το ότι αυτός ο κόσμος μου ανήκει. Μου τον περιγράφετε και με μαθαίνετε πού να τον κατατάξω. Απαριθμείτε τους νόμους του και διψώντας για γνώση συμφωνώ πως είναι αληθινοί. Διαλύετε το μηχανισμό του κι η ελπίδα μου μεγαλώνει. Μου μαθαίνετε, τέλος, πως αυτός ο γοητευτικός και πολύχρωμος κόσμος ξεκινάει απ' το άτομο κι αυτό απ' το ηλεκτρόνιο. Όλα αυτά είναι πολύ ωραία και περιμένω να συνεχίσετε. Εσείς όμως μου μιλάτε για ένα αόρατο πλανητικό σύστημα όπου τα ηλεκτρόνια περιστρέφονται γύρω από έναν πυρήνα. Μου εξηγείτε αυτό τον κόσμο με μια εικόνα. Αναγνωρίζω τότε πως φτάσατε στο σημείο να κάνετε ποίηση: Δε θα μάθω ποτέ. Προτού προλάβω να μάθω την προέλευσή μου αλλάζετε θεωρία. Έτσι, η επιστήμη που ήταν υποχρεωμένη να μου μάθει τα πάντα καταλήγει στην υπόθεση, η σαφήνεια βυθίζεται στην αλληγορία, η αβεβαιότητα αναλύεται σ' έργο τέχνης. Για ποιο λόγο τόσες προσπάθειες; Οι απαλές γραμμές των λόφων και το χέρι της νύχτας πάνω σ' αυτήν τη βασανισμένη καρδιά μου μαθαίνουν πιο πολλά. Ξαναγυρίζω εκεί που βρισκόμουν στην αρχή. Καταλαβαίνω πως η επιστήμη με βοηθάει στο να συλλάβω και ν' απαριθμήσω τα φαινόμενα. Δε μπορεί όμως να με βοηθήσει στο να εννοήσω τον κόσμο. Ακόμα κι αν είχα αγγίξει ολόκληρο το πρόπλασμά του με το δάκτυλο, πάλι δε θα 'ξερα τίποτε. Κι εσείς μ' αναγκάζετε να διαλέξω ανάμεσα σε μια βέβαιη για τον εαυτό της περιγραφή που δε μου μαθαίνει τίποτα, και σ' αβέβαιες υποθέσεις που ισχυρίζονται πως με διδάσκουν. Γι' αυτό τον κόσμο και για τον εαυτό μου είμαι ένας ξένος, οπλισμένος σε κάθε περίπτωση με μια σκέψη που απ' τη στιγμή που διαπιστώνει αρνιέται τον εαυτό της. Γιατί να βρίσκω τη γαλήνη μονάχα στην άγνοια και στο θάνατο, γιατί ο πόθος της κατάκτησης να προσκρούει πάνω σε τείχη που δε δίνουν καμία σημασία στις επιθέσεις του; Θέλω, σημαίνει προκαλώ το παράδοξο. Όλα, τα πάντα κάνουν να γεννηθεί αυτή η δηλητηριασμένη γαλήνη, υποθάλπουν την αδιαφορία, τον ύπνο της καρδιάς και την παραίτηση.

Albert Camus - "Ο μύθος του Σίσυφου"

Ένα το χελιδόνι, πανάκριβη κι η άνοιξη
πρέπει να βρούμε, σύντροφοι, νέες οδούς για διάνοιξη…
Πάντα ποιητική αδεία και μεταποιητική αηδία, εισχωρούμε εμμέτρως και δεκαπεντασυλλάβως (ε, παραπάνω δοκιμάσαμε κι ένα στίχο με δεκάξι) στα άδυτα του δημόσιου βίου. Με μεγάλη θλίψη και μεγάλη οργή, που προς το παρόν δεν βρίσκουν βαλβίδα ευρείας εκτόνωσης, βλέπουμε τι κατέγραψαν οι κάμερες που ελέγχουν την πολιτική κυκλοφορία. Γιατί να το κρύψομε άλλωστε; Υπάρχουν κι άλλες κρυφές κάμερες, κάτι σαν το C4I (σι φορ άι) ή το Τ4Ι (τι φοράει) των ηδονοβλεψιών κι αυτοί που τις έχουν τις λένε απλά ΚΟ (καίει, όου!):
Μάζεψες, πακετάρισες και μια ωραία μέρα
από τη μπλε οικοδομή πήγες λίγο πιο πέρα
σε μια πιο cool και πράσινη, όμοια κατά τ’ άλλα
που όμως έχει ασανσέρ και δεν βογκάς στη σκάλα.
Λαμόγιο μου και έμεσμα, με τι να σε στολίσω
φέρτε μου το ελληνικό σκουτί με τη μαυρίλα
δεν κατεβαίνω χαμηλά για να σε σκυλοβρίσω
θα περιμένω στο ασανσέρ για να σου κάνω νίλα.
«Τι περιμένουν συναθροισμένοι;» αναρωτήθηκε με το γνωστό ξινισμένο (ποιος Ξυνίδης ρε;) από το σνομπισμό ύφος, κοιτώντας πίσω από το μονόκλ, ο πολύχρωμος και πλουμιστός αρθρογράφος που τα ενθυλάκωνε στην αριστερή τσέπη –και γι’ αυτό αριστερός. «Είναι οι ομφαλοσκόποι που θα ‘ρθουν», ενημέρωσε ψιθυριστά το ευήκοο και υπήκοο ους του (ούστου!) ο εξαίρετος αιρετός γραμματεύς απασών των ροζ υιών (και ιών). Που στον πατέρα του χρωστούσε το ζην και στον αρθρογράφο το ευ ζην και την πολιτική ανέλιξή του:
Εδώ ο κόσμος καίγεται κι εμείς με μία χτένα
το look εξασφαλίζουμε, βαφόμαστε με χένα
γιατί από την όψη σου σύντροφε σε γνωρίζω
όσο δε για την κόψη σου… ‘γω διάλογο ψηφίζω.
Αφήστε τον παράδεισο, μπορεί να περιμένει
μαζί με την εξέγερση που τώρα είναι στημένη
έξω από κρύες αίθουσες, κρατώντας μία τσάντα
το λέν’ τα «Αντικυνωνικά»: γαμ…καν τα πάντα!...
«Κι έπειτα τι θα γίνουμε χωρίς ομφαλοσκόπους; Οι άνθρωποι αυτοί ήταν μια κάποια λύσις» ψέλλισε ανήσυχος ο χαρισματικός σαλτιμπάγκος και με κωλοτούμπες κατευθύνθηκε προς τα φωτισμένα ανάκτορα. Εκεί, φωτισμένοι άρχοντες περιέφεραν τη νωχελική ανωτερότητά τους ανάμεσα σε μπουφέδες που μπούφοι πρόσφεραν αφειδώς στα φίδια. Τους όφεις των office για τους οποίους προείπα, προ ΗΠΑ:
Κοίταξε πόσοι Γιώργηδες! Κοίταξε πόσα μέτρα
κι ακόμα δεν σηκώθηκε ούτε καν μία πέτρα!
Θαρρείς και μας υπνώτισαν, λες κι έγινε μαγεία!
Η πλέμπα στραγγαλίζεται κι η σάλα: με υγεία!
Κοίτα τον χοντρό punk-άλλο, κοίτα πόσα γουρούνια
τριγύρω τα κοπρόσκυλα και κότες με τακούνια
κι εμείς μ’ άλλα ακκιζόμαστε, σαν κούκλες σε προθήκες
ξέρω: δεν ωριμάσανε ακόμα οι συνθήκες…

εφημερίδα "Κόντρα"

…Η κρατιστική εγκληματολογία πραγματεύεται το παράνομο έγκλημα, που ενώ είναι το λιγότερο σοβαρό από τα προβλήματα της κοινωνίας, αντιμετωπίζεται ως το σοβαρότερο. Σπάνια γίνεται παραδεκτή η ύπαρξη του νόμιμου εγκλήματος, ενώ στην περίπτωση που κάτι τέτοιο συμβεί -όπως έγινε για παράδειγμα με την αναμφισβήτητη εγκληματικότητα του χιτλερικού καθεστώτος- τότε οι κρατιστές εκφράζουν τις αμφιβολίες τους ως προς την νομιμότητα ενός τέτοιου καθεστώτος. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι ναζιστές ηγέτες «δικάστηκαν» σ’ ένα «δικαστήριο» για πράξεις αναμφίβολα νομιμοποιημένες από το γερμανικό κράτος, με βάση την εντελώς φανταστική υπόθεση μιας ανώτερης νομικής αρχής που σε τελική ανάλυση προκύπτει από το γεγονός ότι έχασαν τον πόλεμο στον οποίο ενεπλάκησαν.
…Όταν διαβάζουμε στον τύπο ότι «τρομοκράτες έκαναν σαμποτάζ σε βάση πυρηνικών πυραύλων», η υποβάθμιση της γλώσσας φθάνει στο αποκορύφωμά της.
…Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει στις μέρες μας ο κόσμος, είναι οι τεράστιες δυνάμεις που σήμερα διαθέτει το κράτος και διαχειρίζεται το κατεστημένο.
…Ο αγώνας για να είναι κανείς άνθρωπος, απαιτεί περισσότερα από την εφαρμογή της αρχής της ισότητας ως βάσης της δικαιοσύνης. Απαιτεί περισσότερα από το να συμπεριφέρεσαι προς τους άλλους όπως θα ήθελες να σου συμπεριφέρονται αυτοί σε παρόμοιες περιστάσεις. Απαιτεί περισσότερα από το να μη θέλεις να σε κυβερνούν και, ως εκ τούτου, να μη θέλεις να κυβερνάς άλλους. Απαιτεί περισσότερα από το να τρέφεις τους πεινασμένους, εφ’ όσον γνωρίζεις την οδύνη της πείνας. Απαιτεί να είσαι παρών τόσο όσον αφορά τον εαυτό σου όσο και τους άλλους, με τους οποίους πρέπει να συνάπτεις σχέσεις στοργής. Απαιτεί από μας να δείχνουμε την νέα αγωνιστική συνείδησή μας, να ενεργοποιούμε τους άλλους με τη ζωντάνια μας, να αναπτύσσουμε νέες σχέσεις και να προσπαθούμε να είμαστε καθαροί και δυνατοί. Η αμοιβαιότητα και η αλληλοβοήθεια είναι διαδικασίες που ενεργοποιούν μια κοινωνική τάξη πραγμάτων, στην οποία η ισότητα δεν είναι παρά η ελάχιστη αρχή της συνένωσης. Ο αγώνας για να είναι κανείς άνθρωπος, εμπνέει μια αγάπη προς τους άλλους που υπερβαίνει κατά πολύ τις απαιτήσεις της δικαιοσύνης. Ο αγώνας για να είναι κανείς άνθρωπος, αποδεικνύει περίτρανα ότι η ελευθερία είναι άπειρη και απεριόριστη...

Larry Tift – Dennis Sullivan – «Ο αγώνας για να είναι κανείς άνθρωπος»

Ηθική και αποσύνθεση, κοινωνικά αποδεκτή
σχέσεις άρρωστες, σχέσεις σάπιες
όνειρα φτηνά, μοντέλα συμπεριφοράς
φιγούρα, περιτύλιγμα, περιεχόμενο κενό.
Μα το κενό δεν επιστρέφεται, καταστρέφεται.
Αγάπες με συντηρητικά, ήρωες και βιαστές
υψηλά ιδανικά, με ημερομηνία λήξεως
συναίσθημα σ' εκπτώσεις, οδυνηρές επιπτώσεις
μηδαμινές απαιτήσεις κι αβάσταχτες ενοχές
Μα οι ενοχές δεν είναι κριτήριο, είναι δηλητήριο.
Ακριβά ελαφρυντικά, γυάλινα συγχωροχάρτια
άλλοθι ο εφυσηχασμός, κατεστημένος φασισμός
ματαιοδοξία, κορεσμός, αδιέξοδο, πολιτισμός
άνθρωποι κουρέλια, σταύρωση με χρυσά καρφιά.
Είναι που κανείς δεν σέβεται την αδυναμία
Είναι που κανείς δεν σέβεται την μοναξιά
Είναι που κανείς δεν σέβεται την ευαισθησία
Είναι που κανείς δεν σέβεται τον εαυτό του

Γενιά του χάους - "Κραχ"

Στα χρόνια που πέρασαν από την επανάσταση του 1821 καλλιεργήθηκε επίμονα η ιδέα από τους ιστορικούς και τους πνευματικούς ηγέτες της ελληνικής αστικής τάξης, πως η σημερινή νεοελληνική εθνότητα βαστά τα ίσα από την αρχαία Ελλάδα κι ακόμα πως και το βυζαντινό κράτος ήταν απόλυτα ελληνικό. Οι ιδέες και αντιλήψεις αυτές δεν είναι καθόλου σωστές. Ο ιστορικός βίος της αρχαίας Ελλάδας τερματίστηκε στα 147 με την καταστροφή της Κόρινθος από τους ρωμαίους και την τελειωτική υποδούλωση του αρχαίου ελληνικού λαού.
Η φτώχεια και η κακομοιριά ήταν τα μόνα χαρακτηριστικά και η παλιά ένδοξη ιστορία και ο πολιτισμός ξεχασμένα… Κι εκείνοι που κατοικούσαν την κυρίως Ελλάδα δεν ενδιαφέρονταν (τουλάχιστον ως τον 14ο αιώνα) για την παλαιά ελληνική ιστορία… Οι Ρωμιοί κολακεύονται να πιστεύουν πως είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων…

Γιάννης Κορδάτος – «Η κοινωνική σημασία της ελληνικής επαναστάσεως του 1821)

Η ευτυχία σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς δεν είναι θέμα επιλογής ή τύχης: είναι καθήκον.
Το καθεστώς είχε ανάγκη την παρανοϊκή ξενοφοβία για να επιβληθεί και να επιβιώσει. Εμείς είχαμε ανάγκη την ιδιότυπη ξενομανία μας για να αντισταθούμε….
Το άγαλμα του τυράννου κατά βάθος συμβολίζει την ίδια την αιώνια ακινησία της τυραννίας. Διότι ο σκοπός της τυραννίας είναι να θέτει τα πάντα υπό καθεστώς ακινησίας: τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τον ίδιο το χρόνο. Να τα καθιστά όλα τελείως προβλεπόμενα και ακίνητα, όπως σε ένα νεκροταφείο.
Εγώ εξαρτώ από σας την επιβίωσή μου, εσείς εξαρτάτε από μένα την ευημερία σας.
Ένα καρπούζι που κλέβεις είναι αρκετό για κάποιον να σε σκοτώσει και αρκετό για τη δικαιοσύνη να αθωώσει το δράστη. Βλέπεις πώς ένας πολιτισμός ανθρωποκεντρικός, όταν στη θέση του θύματος είσαι εσύ, μετατρέπεται πολύ εύκολα σε καρπουζο-κεντρικό…
Αυτοί που σε φοβούνται περισσότερο είναι εκείνοι που συνήθως διαβάζουν λίγο και βλέπουν πολλή τηλεόραση. Εκείνοι που στέλνουν το παιδί τους στο ίδιο σχολείο με το δικό σου, που κατοικούν στην ίδια περιοχή με σένα, που στήνονται στην ίδια ουρά του ΙΚΑ με σένα από τα χαράματα. Εκείνοι που φοβούνται μήπως και ξεπέσουν στο επίπεδο των «Αλβανών». Εκείνοι πιάνονται με λύσσα από τα εθνικά χαρακτηριστικά, γιατί θέλουν να μη χαθεί αυτή η ευλογημένη διαφορά ανάμεσα στον ανώτερο και τον κατώτερο. Είναι, έτσι κι αλλιώς, η μόνη διαφορά που τους κάνει να νιώθουν πως δε βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας. Και δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την απέχθεια των φτωχοδιαβόλων προς άλλους φτωχοδιαβόλους.

Γκάζμεντ Καπλάνι – «Μικρό ημερολόγιο συνόρων»

Ποιός είδε κράτος λιγοστό
σ' όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει
και πενήντα να μαζεύει;
Να τρέφει όλους τους αργούς,
να 'χει επτά πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα
και δόξης τόσα μνήματα;
Να 'χει κλητήρες για φρουρά
και να σε κλέβουν φανερά
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε
τον κλέφτη να γυρεύουνε;

Γεώργιος Σουρής

Προς Θεσσαλονικείς, ξγ΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί
Διάγουμε εθνικώς κρισίμους στιγμάς αίτινες συνεχίζονται αδιαλείπτως περί τους δύο τελευταίους αιώνας. Η πωλητική κατάστασις της χώρας είναι Herman Hesse ψηλά κι αγνάντευε, αφού υπάρχει σα φις πωλητική δυσχέρεια, με αποτέλεσμα να νοσταλγούμε τας εποχάς του αειμνήστου (τον αποκαλώ έτσι διότι δι’ εμέ έχει αποθάνει) που ήθελε να εκχωρήσει βραχονησίδας τινάς. Γονυπετείς ικέτευον τότε γερμανοί, κουτόφραγκοι και άλλοι επενδυτές αγιογδύτες, αλλά ημείς αγρόν αγοράζαμε και δεν πωλούσαμε. Και τώρα; Τώρα που έφθασε ο κόμβος της Εγνατίας στο χτένι των διοδίων, χτενίζεται ο δύσμοιρος υιός του δηλωσία της 4ης Αυγούστου προς εξεύρεσιν αγοραστών.
Ζούμε ιστορικάς στιγμάς. Κατά εκατοντάδες συρρέουν καθημερινά ανώνυμοι έλληνες έξωθεν του μεγάρου Μαξίμου προσφέροντας τον μισθό τους στον πρωθυπουργό της χώρας τους. Τι κι αν είναι άνεργοι; Σημασία έχει η διάθεσις αγνής και αδόλου προσφοράς. Χιλιάδες ακάλυπτες επιταγές της ξετιναγμένης αγοράς κατατίθενται καθημερινά στο Ταμείο Στήριξης Καπιταληστών, όπερ συστάθηκε για να ανορθώσει τα πεσμένα στήθη της επιχειρηματικότητας, που άλλοτε φούσκωναν από υπερηφάνεια. Λησμονήθηκαν τώρα τα εκατομμύρια εμβόλια, εγκλεισμένα στα υπόγεια της στρατευμένης επιστήμης που προειδοποιούσε δια πανδημία. Λησμονήθηκαν και παραγράφηκαν τα χρέη της «Ακρόπολης», λησμονείται ακόμη κι αυτή η φιάλη της Τσούλιας, η δεύτερη εγνωσμένη που εισέρχεται εις καλλιτεχνικά άδυτα.
Δι’ αυτό λέγω ημίν να πιούμε καμιά μπύρα στου Βασίλη (beer Billy) ή στο bar κανενός άλλου punk (punk άλλος) και αφήστε τις μεταμοντέρνες κότες και τους χονδρόπετσους αμετροεπείς, άσ’ τους αστούς να ζουν με το φόβο εκείνης της ημέρας που θα έρθει κατά τας γραφάς. Θα έρθει η ώρα που οι αστικοί όφεις του κάθε office, η Goldman Sachs, τα golden boys και οι Goldsmith των ιππουργείων προστασίας του πολίτη, θα σταθούν προ στασιαστού πολίτη. Εκεί είναι ο κλαυθμός και τριγμός των οδόντων της δια βίου μάσησης!...
Αμήν λέγω ημίν ότι οφείλουμε ν’ απαιτήσουμε να αφαιρεθούν τα αρχικά του Επαναστατικού Αγώνα (ΕΑ) από τας πινακίδας των περιπολικών και όπισθεν των ονομάτων των αποστράτων! Υπάρχει μια καλύτερη γελάδα παιδιά (cow boys) και τη θέλουμε.
Κι όπως λέγει και ο Μίλτος Σαχτούρης: «Να πεθάνουν! Να κριθεί κάθε Άνοιξη από τη χαρά της, από το χρώμα του το κάθε λουλούδι, από το χάδι του το κάθε χέρι, απ’ τ’ ανατρίχιασμα του το κάθε φιλί»...

(από τον "Εξώστη" - Θεσσαλονίκη)

Έχω κάτι να πω στη θάλασσα.
Πάρτε με κοντά της το πρωί που 'ναι μονάχη.
Γιατί τόσα μνημεία στον Άγνωστο Στρατιώτη
κι ούτ’ ένα στον Άγνωστο Άνθρωπο;
Εμείς που θα βάνουμε τα στεφάνια μας;
Ποιος θα μας ξαναδώσει εκείνο το Σαββατόβραδο
πούχε μπροστά του την Κυριακή;
Παράγινε το σπίτι σπίτι απόψε
παράγινε δωμάτιο το δωμάτιο.
Τρεις φορές το ίδιο χελιδόνι
πέρασε πάνω απ’ τον ίδιο στίχο.
Ήταν μια απρόσεχτη άνοιξη
που άφηνε όπου τύχαινε τα πράγματά της.

Κώστας Μόντης – “Στιγμές”

Ερώτηση: Πώς ονομάζεσαι;
Απάντηση: Μισθωτός.
Ε: Ποιοι είναι οι γονείς σου;
Α: Ο πατέρας μου ήταν μισθωτός, καθώς και ο παππούς και ο προπάππος μου. Αλλά οι πρόγονοί μου ήταν δουλοπάροικοι και σκλάβοι. Η μάνα μου ονομάζεται Φτώχεια.
Ε: Από πού έρχεσαι και πού πηγαίνεις;
Α: Έρχομαι από τη Φτώχεια και πηγαίνω στην Εξαθλίωση, περνώντας από το νοσοκομείο όπου το κορμί μου θα χρησιμεύσει για τα πειράματα στα καινούργια σας φάρμακα και για τις έρευνες των γιατρών που περιθάλπουν τους προνομιούχους του Κεφαλαίου.
Ε: Ποια είναι η θρησκεία σου;
Α: Η θρησκεία του Κεφαλαίου.
Ε: Ποια καθήκοντα σου επιβάλλει η θρησκεία σου;
Α: Δυο κύρια καθήκοντα: το καθήκον της παραίτησης και το καθήκον της εργασίας.
Ε: Σου επιβάλλει και άλλα καθήκοντα;
Α: Ναι. Να συνεχίζω τη νηστεία όλο το χρόνο. Να ζω με στερήσεις χωρίς να χορταίνω ποτέ. Να καταπνίγω όλες τις σαρκικές μου ανάγκες και τις πνευματικές αναζητήσεις.
Ε: Ποια είναι τα καθήκοντα που η θρησκεία σου σού επιβάλλει απέναντι στην κοινωνία;
Α: Να αυξάνω τον κοινωνικό πλούτο πρώτα με τη δουλειά μου και μετά με τις αποταμιεύσεις μου.
Ε: Τι σου επιβάλλει να κάνεις με τις οικονομίες σου;
Α: Να τις καταθέτω στο Κρατικό Ταμιευτήριο για να καλύπτουν το κρατικό έλλειμμα ή να τις εμπιστεύομαι στις εταιρίες που έχουν ιδρύσει οι φιλάνθρωποι οικονομολόγοι για να τις δανείζουν στα αφεντικά μου. Τις οικονομίες μας πρέπει να τις βάζουμε πάντα στη διάθεση των αφεντικών μας.
Ε: Σου επιτρέπει να αγγίζεις τις καταθέσεις σου;
Α: Όσο το δυνατόν σπανιότερα. Μας επιβάλλει να μην επιμένουμε όταν το Κράτος αρνείται να τις αποδώσει και να παραιτούμαστε από κάθε διεκδίκηση όταν οι φιλάνθρωποι οικονομολόγοι, προλαβαίνοντας τις ανάγκες μας, μας αναγγέλλουν ότι οι οικονομίες μας έγιναν καπνός.
Ε: Πώς σε τιμωρεί ο θεός σου;
Α: Καταδικάζοντάς με στην ανεργία. Με τον τρόπο αυτό με αφορίζουν. Μου απαγορεύουν το κρέας, το κρασί, τη φωτιά. Με καταδικάζουν να πεθάνω της πείνας, εγώ, η γυναίκα και τα παιδιά μου.
Ε: Ποια σφάλματα πρέπει να διαπράξεις για να καταδικαστείς στην ανεργία;
Α: Κανένα. Το Κεφάλαιο αρέσκεται να επιβάλλει την ανεργία για λόγους που το μικρό μυαλό μας αδυνατεί να συλλάβει.
Ε: Μετά το θάνατο, ποια θα είναι η ανταμοιβή σου;
Α: Πολύ μεγάλη. Μετά το θάνατο, το Κεφάλαιο θα με αφήσει να κάτσω και να ξαποστάσω. Δεν θα υποφέρω πια από το κρύο και την πείνα, δεν θα αγωνιώ για το καθημερινό ψωμί ούτε για κείνο της επόμενης μέρας. Θα απολαμβάνω την αιώνια ανάπαυση του τάφου.

Paul Lafargue - «Η θρησκεία του Κεφαλαίου»

Ξεκινάμε ανάλαφροι, καθώς η γύρη
που ταξιδεύει στον άνεμο.
Γρήγορα πέφτουμε στο χώμα
ρίχνουμε ρίζες, ρίχνουμε κλαδιά
γινόμαστε δέντρα που διψούν για ουρανό
κι όλο αρπαζόμαστε με δύναμη απ’ τη γη.
Μας βρίσκουν τ’ ατέλειωτα καλοκαίρια
τα μεγάλα κύματα. Οι άνεμοι, τα νερά
παίρνουν τα φύλλα μας. Αργότερα
πλακώνουν οι βαριές συννεφιές
μας τυραννούν οι χειμώνες κι οι καταιγίδες.
Μα πάντα αντιστεκόμαστε, ορθωνόμαστε
πάντα ντυνόμαστε με νέο φύλλωμα.
Ωσότου φτάνει ένας άνεμος παράξενος
-κανείς δεν ξέρει πότε κι από που ξεκινά-
μας ρίχνει κάτω μ’ όλες μας τις ρίζες στον αέρα.
Για λίγο ακόμα, μες στη φυλλωσιά μας
κάθεται κρυμμένο –να πει μια τρίλια του
στη νύχτα που έρχεται– ένα πουλί.

Μελισσάνθη - "Στη νύχτα που έρχεται"

Είν’ ελεύθερος ο τύπος, φθάνει μόνον να μην βλάψεις
της αρχής τους υπαλλήλους,
τους κριτάς, τους υπουργούς μας και των υπουργών τους φίλους
είν’ ελεύθερος ο τύπος, φθάνει μόνον να μη γράψεις.

Αλέξανδρος Σούτσος

Στον καφενέ απ’ όξω σαν μπέης ξαπλωμένος
του ήλιου τις ακτίνες αχόρταγα ρουφώ
και στων εφημερίδων τα νέα βυθισμένος
κανέναν δεν κοιτάζω, κανέναν δεν ψηφώ.

Σε μία καρέκλα το’ να ποδάρι μου τεντώνω
το άλλο σε μίαν άλλη, κι ολίγο παρεκεί
αφήνω το καπέλο, και αρχινώ με τόνο
τους υπουργούς να βρίζω και την πολιτική.

Ψυχή μου! τι λιακάδα! τι ουρανός ! τι φύσις !
Αχνίζει ομπροστά μου ο καϊμακλής καφές
κι εγώ κατεμπνευσμένος για όλα φέρνω κρίσεις
και μόνος μου τις βρίσκω μεγάλες και σοφές.

Βρίζω Εγγλέζους, Ρώσους, και όποιους άλλους θέλω
και στρίβω το μουστάκι μου αγέρωχο πολύ
και μέσα στο θυμό μου κατά διαόλου στέλλω
τον ίδιον εαυτό μου, και γίνομαι σκυλί.

Φέρνω τον νουν στον Διάκο και εις τον Καραΐσκο
κατενθουσιασμένος τα γένια μου μαδώ
τον Έλληνα εις όλα Ανώτερο τον βρίσκω
κι απάνω στην καρέκλα χαρούμενος πηδώ.

Την φίλη μας Ευρώπη με πέντε φασκελώνω
απάνω στα τραπέζι τον γρόθο μου κτυπώ…
εχύθη ο καφές μου, τα ρούχα μου λερώνω
κι όσες βλαστήμιες ξέρω αρχίζω να τις πω.

Στον καφετζή ξεσπάω... φωτιά κι εκείνος παίρνει
αμέσως άνω κάτω τού κάνω τον μπουφέ
τον βρίζω και με βρίζει, τον δέρνω και με δέρνει
και τέλος... δεν πληρώνω δεκάρα τον καφέ.

Γεώργιος Σουρής

…Αξίζει να σημειωθεί, πως σύμφωνα με τη διάσημη ερμηνεία του Norberto Bobbio, αυτό που χωρίζει τη δεξιά και την αριστερά είναι το ζήτημα της ισότητας, γιατί ενώ υπάρχουν ρεύματα της αριστεράς που επιδιώκουν εκτός από την ισότητα και την αξία της ατομικής ελευθερίας (η περίπτωση παραδείγματος χάριν του αναρχισμού), ποτέ δεν ισχύει το αντίθετο. Μ’ άλλα λόγια, η αξία της ελευθερίας μπορεί να υπάρχει και στη δεξιά (παραδείγματος χάριν ο κλασσικός φιλελευθερισμός), όμως δεν υπάρχει ποτέ σ’ αυτήν την πολιτική πλευρά, η αξία της ισότητας.
…Η εξουσία, και πώς θα μπορούσε να συνέβαινε διαφορετικά, είναι αυτή που διαιρεί. Επειδή η διαίρεση που δημιουργεί η εξουσία είναι ανυπέρβλητη, να γιατί ευκαιριακά η δεξιά και η αριστερά καταλήγουν να συμπίπτουν σε μία πλευρά, ακριβώς στη θεωρητική πλευρά που εκπροσωπεί ρεαλιστικά τη γνώση της αδυναμίας αυτής της υπέρβασης. Τα υπόλοιπα (και αυτή η συζήτηση έχει σημασία κυρίως για την αριστερά, αφού η δεξιά ταυτίζεται σχεδόν με την εξουσία) είναι σκέτη «ιδεολογία».
…Χρειάζεται όμως ν’ αλλάξουμε κριτήριο προκειμένου να διερωτηθούμε πάνω στη δεξιά και την αριστερά, γιατί η εξουσία είναι στην πραγματικότητα οικουμενική. Μ' άλλα λόγια, η συζήτηση πρέπει να περάσει από μια χωρο-οριζόντια ανάλυση, σε μια ανάλυση χωρο-κάθετη. Αν παραμείνει η χωρο-οριζόντια (δεξιά και αριστερά) δεν υπερβαίνεται το εγγενές κριτήριο που τελικά ενοποιεί τις δύο πλευρές, δηλαδή η εξουσία, δεδομένου ότι η δεξιά και η αριστερά δεν είναι τίποτε άλλο από διαφορετικές εκφάνσεις της ίδιας αρχής. Μετατοπίζοντας αντιθέτως την ανάλυση σε μια καθετοποιημένη διάσταση (ψηλά-χαμηλά, βάση-κορυφή), ενώνονται αμέσως οι δύο αξίες που πριν ήταν χωρισμένες, η αξία της ελευθερίας και η αξία της ισότητας. Μ’ άλλα λόγια, υποστηρίζοντας τη χωρο-κάθετη προοπτική, βλέπουμε αμέσως ότι η ανισότητα και η απουσία της ελευθερίας είναι το ίδιο πράγμα…

Nico Berti – «Πέρα από τη δεξιά και την αριστερά»

Οι αντιπροσωπευτικοί θεσμοί δεν λειτουργούν πλέον στη «δημοκρατική» κατεύθυνση -από τους λαούς και τους πολίτες προς τις αρχές- αλλά στην αντιστροφή: από τις αρχές προς τα κάτω, με τη βοήθεια διαβουλεύσεων φαρσών και του κυκλικού παιχνιδιού ερωταποκρίσεων, όπου η ερώτηση απαντά μόνο «ναι» στον εαυτό της. Η διακοπή της δημοκρατίας, λοιπόν. Και εάν το εκλογικό σύστημα, υποσκαμμένο ήδη από την αποχή, πρέπει να σωθεί με οποιοδήποτε κόστος (ακόμα πριν από το να ψηφίσεις «ναι», η κατηγορική προσταγή είναι να ψηφίσεις), είναι ακριβώς επειδή λειτουργεί ως το αντίθετο της πραγματικής αντιπροσώπευσης, με την εξαναγκασμένη επαγωγή αποφάσεων λαμβανόμενων «στο όνομα του λαού», ακόμα και όταν –κρυφά- ο λαός σκέφτεται το αντίθετο.
Πίσω από την άρνηση αυτού του «δεν υπάρχει εναλλακτική» Ευρώπη, βρίσκεται το προαίσθημα μιας σοβαρότερης εκμηδένισης από αυτή που απειλείται από την αγορά και τους υπερεθνικούς θεσμούς: η ρευστοποίηση όλης της πραγματικής αντιπροσώπευσης, μετά την οποία οι λαοί της Ευρώπης θα βρεθούν οριστικά στο ρόλο των κομπάρσων, που θα απαιτείται να παρέχουν μία σφραγίδα κατά διαστήματα.
Και η Ευρώπη η ίδια δεν είναι παρά ένα επεισόδιο μεταξύ άλλων στο δρόμο μιας μεγαλύτερης απώλειας συλλογικής κυριαρχίας. Πέρα από τη φιγούρα των παθητικών ή υποχείριων ψηφοφόρων, στέκεται αυτή του όμηρου-πολίτη που έχει αιχμαλωτιστεί από τις κυρίαρχες δυνάμεις, με άλλα λόγια μια δημοκρατική μορφή κρατικού τρόμου.

Jean Baudrillard – «Ιερή Ευρώπη»

Όχι όχι δεν είναι αυτός πλανήτης
μάλλον είναι μία πλάνη ήτις οδηγεί πολύ μακριά
στον Δία στον Χριστό στον Βούδα στον Μωάμεθ
που εδέησε κάποτε κι εκείνοι
ν' ατονήσουν ώστε όλοι εμείς
από μια κεκτημένη απλώς ταχύτητα
να μένουμε στη στάση του προσκυνημένου.
Η αντίστροφη μέτρηση ως τον τέλειο πλήρη αφανισμό.
Το μόνο πράγμα που θα μείνει ανέπαφο

Μειξοευρωπαϊστί τα πάντα λέγονται
γίνονται ξεγίνονται
μ' ευκολίες με δόσεις.
Καιρός των ανταλλακτικών:
σπάει λάστιχο-βάζεις λάστιχο
χάνεις Jimmy-βρίσκεις Bob.

Τρως τρως Μινώταυρε
είναι σάρκες αυτές δεν είναι αέρας
έτσι που πας δε θ' απομείνει τίποτε.
Γεια σου θλίψη
Καλημέρα θλίψη
έχεις εγκατασταθεί μονίμως μέσα μας
είσαι χειρότερη από τους ιούς και τους βακίλους
οι φιλόσοφοι σ' εξετάζουν στο φασματοσκόπιο
έχεις δώσει λαβή σε μιαν εξαίρετη λογοτεχνία

άντε να χαθούμε
παλιοτόμαρα μιας ευτυχίας πέμπτου ή έκτου ορόφου

Οδυσσέας Ελύτης

Αυτός που δεν έχει τα προς το ζειν δεν πρέπει ούτε να αναγνωρίζει ούτε να σέβεται την ιδιοκτησία των άλλων: οι αρχές του κοινωνικού συμβολαίου παραβιάζονται με δυσμενή γι' αυτόν τρόπο.

Severino di Giovanni

Καταλάβετε επιτέλους αυτό: αν η βία άρχιζε απόψε, αν η εκμετάλλευση και η καταπίεση δεν είχαν ποτέ υπάρξει πάνω στη γη, ίσως η επιδεικνυόμενη μη-βία να μπορούσε να καλμάρει την διαφωνία. Όμως εάν το καθεστώς εξ ολοκλήρου και μέχρι και οι μη βίαιες σκέψεις σας έχουν καθοριστεί από μία καταπίεση χιλιετιών, η παθητικότητά σας δεν εξυπηρετεί παρά στο να σας βάλει με το μέρος των καταπιεστών.

Jean Paul Sartre

Ομολογούμε την προτίμησή μας προς αυτούς που θέλουν να κάνουν πάρα πολύ γρήγορα, παρά στους άλλους που θέλουν πάντα να περιμένουν, οι οποίοι αφήνουν σκόπιμα να περνάν οι καλύτερες ευκαιρίες και με τον φόβο ότι θα μαζέψουν ένα φρούτο άγουρο τ’ αφήνουν όλα να σαπίσουν.

Errico Malatesta

Καμιά φορά πιάνουμε τα μακρινά και κλείνουμε τα μάτια στα κοντινά (αγαπημένη συνήθεια, πολλώ δε της αριστεράς που φωνάζει για τα λευκά κελιά στην Τουρκία και δεν κοιτάει εδώ, κάτω απ' τα γυαλιά της). Οι δύο φωτογραφίες (κλικ για μεγέθυνση) είναι από την ίδια γειτονιά, στο νέο συνοικισμό ανάμεσα στην περιφερειακή οδό και στο Ωραιόκαστρο (Θεσσαλονίκη).
Μπορεί ο γελοίος νεοελληνικός βαρβαρισμός των "πατριωτών" να μην δύναται να γράψει ούτε τρεις λέξεις χωρίς λάθος (πρώτη φωτογραφία), αλλά συντηρεί ναούς με εικόνες της αγίας... τσαρικής οικογένειας της Ρωσίας (δεύτερη φωτογραφία)! Προφανώς εδώ έχουμε την "μικρή μερίδα των καλών μεταναστών", ε κυρ-Χεριχέρη μου;
Τοις κύνων ρήμασι πειθόμενοι...

Η έννοια του κινήματος, η οποία στις επιστήμες και τη φιλοσοφία έχει μια μακροχρόνια ιστορία, στην πολιτική αποκτά μια ειδική τεχνική σημασία μόλις το 19ο αιώνα. Μια από τις πρώτες εμφανίσεις του ανατρέχει στη γαλλική επανάσταση του Ιουλίου του 1830, όταν οι φορείς της αλλαγής ονομάστηκαν partie du mouvement (μερίδα της κίνησης) και οι αντίπαλοί τους partie de l’ ordre (μερίδα της τάξης). Μόνο με τον Lorenz von Stein, ένα συγγραφέα που επηρέασε τον Marx, η έννοια αυτή γίνεται ακριβέστερη και αρχίζει να ορίζει ένα στρατηγικό πεδίο εφαρμογής. Στο έργο του «Η ιστορία του κοινωνικού κινήματος στη Γαλλία» (1850), ο von Stein θέτει την έννοια του κινήματος σε διαλεκτική αντιπαράθεση προς την έννοια του κράτους. Το κράτος είναι το στατικό και νομικό στοιχείο, ενώ το κίνημα είναι η έκφραση των δυναμικών τάσεων της κοινωνίας. Έτσι, το κίνημα είναι πάντα κοινωνικό και σε ανταγωνισμό με το κράτος, εκφράζει τη δυναμική προτεραιότητα της κοινωνίας επί των δικαστικών και κρατικών θεσμών. Ωστόσο, ο von Stein δεν δίνει ορισμό για το κίνημα, ούτε του αποδίδει κάποιο συγκεκριμένο τόπο.
Η πρώτη εκτίμησή μου είναι ότι η πρωτοκαθεδρία της έννοιας του κινήματος συνίσταται στο ότι αποπολιτικοποιεί την έννοια του λαού. Έτσι το κίνημα γίνεται η αποφασιστική πολιτική έννοια, όταν η δημοκρατική έννοια του λαού -ως πολιτικού σώματος- τελεί υπό κατάρρευση. Η δημοκρατία τελειώνει όταν προκύπτουν κινήματα. Ουσιαστικά δεν υπάρχει δημοκρατικό κίνημα (εάν δημοκρατία παραδοσιακά σημαίνει να θεωρούμε το λαό ως πολιτικό σώμα). Στην προκείμενη περίπτωση, οι επαναστατικές παραδόσεις της αριστεράς συμφωνούν με το ναζισμό και το φασισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι σύγχρονοι φιλόσοφοι που προσπαθούν να σκεφθούν νέα πολιτικά σώματα, παίρνουν απόσταση από το λαό. Για μένα είναι σημαντικό ότι γύρω από τον Ιησού δεν υπάρχει ποτέ λαός ή δήμος αλλά μόνο όχλος (μια μάζα, πλήθος). Η έννοια του κινήματος προϋποθέτει την έκλειψη της έννοιας του λαού ως συντακτικού πολιτικού σώματος.

Giorgio Agamben

Άννα μην κλαις

Μιλάνε για καιρούς δοξασμένους, και πάλι
(Άννα μην κλαις)
θα γυρέψουμε βερεσέ απ' τον μπακάλη.
Μιλάνε για του έθνους, ξανά, την τιμή
(Άννα μην κλαις)
στο ντουλάπι δεν έχει ψίχα ψωμί
Μιλάνε για νίκες που το μέλλον θα φέρει
(Άννα μην κλαις)
εμένα δε με βάζουν στο χέρι.
Ο στρατός ξεκινά
(Άννα μην κλαις)
σαν γυρίσω ξανά
θ' ακολουθώ άλλες σημαίες.
Ο στρατός ξεκινά

Στίχοι: Bertholt Brecht - μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

Τα άτομα με ελεύθερο πνεύμα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για τη δημιουργία σοβαρών σχέσεων ως κοινωνικοί ρόλοι. Οι προβλέψιμες, προκαθορισμένες σχέσεις μάς κάνουν να βαριόμαστε και δεν έχουμε καμία επιθυμία να συνεχίσουμε να τις αναπαράγουμε. Είναι αλήθεια ότι προσφέρουν κάποια ασφάλεια, σταθερότητα και (χλιαρή) ζεστασιά... αλλά με τι τίμημα! Αντίθετα, θέλουμε ελευθερία για να δημιουργήσουμε σχέσεις σύμφωνα με τις μη καταπιεσμένες επιθυμίες μας, το άνοιγμα όλων των δυνατοτήτων, την οργισμένη φλόγα των απελευθερωμένων μας επιθυμιών. Και μια τέτοια ζωή βρίσκεται έξω από οποιοδήποτε σύστημα προβλέψιμων, προκαθορισμένων σχέσεων.
Η κοινωνία προσφέρει ασφάλεια, αλλά το καταφέρνει εξαλείφοντας το ρίσκο που είναι ουσιώδες για το ελεύθερο παιχνίδι και την περιπέτεια. Μας προσφέρει επιβίωση με αντάλλαγμα τις ζωές μας. Επειδή η επιβίωση που μας προσφέρει είναι επιβίωση ως κοινωνικά άτομα -ως όντα που συνθέτονται από κοινωνικούς ρόλους, αποξενωμένα από τις επιθυμίες και τα πάθη τους- με κοινωνικές σχέσεις στις οποίες είμαστε εθισμένοι αλλά που ποτέ δεν μας ικανοποιούν.
Ένας κόσμος ελεύθερων σχέσεων ανάμεσα σε μη καταπιεσμένα άτομα θα ήταν κόσμος απελευθερωμένος από την κοινωνία. Όλες οι αλληλεπιδράσεις θα καθορίζονταν άμεσα. Όλες από τα άτομα που θα αναμιγνύονταν σ' αυτές, σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και όχι από τις ανάγκες ενός κοινωνικού συστήματος. Θα τείναμε να καταπλήσσουμε, να γοητεύουμε, να οργίζουμε, να εγείρουμε αληθινά πάθη και όχι απλά βαρεμάρα, αηδία, αδιαφορία ή ασφάλεια. Η κάθε συνάντηση θα είχε μια δυναμική για μια απίθανη περιπέτεια η οποία δεν μπορεί να υπάρξει όταν οι περισσότερες συσχετίσεις είναι με τη μορφή των κοινωνικών σχέσεων. Έτσι αντί να παραμένουμε αιχμάλωτοι σ' αυτόν τον "κήπο με τους πολύτιμους λίθους" που ονομάζεται κοινωνία, επιλέγω τον αγώνα για την κατάργηση της κοινωνίας - και αυτό έχει διάφορες επιπτώσεις στο πως αντιλαμβάνομαι την "επανάσταση" (ελλείψει καλύτερου όρου).

Feral Faun - "Κοινωνική μεταμόρφωση ή η κατάργηση της κοινωνίας"

Η ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Γύρω - γύρω όλοι
και στη μέση ο Oli
μισθοί κι επιδόματα
γίνανε δολώματα.

Γιατί υπάρχει άλλο
διακύβευμα μεγάλο:
να επέλθει μούγκα
δια παντός στη στρούγκα.

Προς Θεσσαλονικείς, ξβ΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί
Με τις προσήκουσες τιμές οι άτιμοι των ΑΤΜ και της ατιμωρησίας, πήραν τα μέτρα της κυνωνίας. Τις μετρήσεις έκανε κλιμάκιο κοράκων, αρπακτικών στρουθίων και ετέρων τινών εταίρων, με επικεφαλής –όπως όλοι λέν’- τον Oli Ren. Οι παλαιότεροι εξ ημών, μοιραία προ του μοιραίου αναπολήσαμε άλλους καιρούς, τότε που ο Oli (όχι ο Ren, λυπούμαι αλλά δεν θα δύνατο εις καμία περίπτωση) μαζί με τον Stan σκορπούσαν γέλωτα εις κοινωνίας –και ουχί κυνωνίας όπως σήμερον- απαρτιζόμενες από ανθρώπους με αξιοπρέπεια, αγωνιστικότητα, υπευθυνότητα, τιμή, συνείδηση και εν τέλει ζωή… Ανθρώπους που είχαν το απλούστατο κουράγιο να εξέλθουν των οικιών των (που τότε δεν ήταν κελιά ή «κλωβοί με καναρίνια βαλμένα στη σειρά» όπως τραγουδούσε ένας άλλος Παπακωνσταντίνου και όχι αυτός ο μη έχων μυρωδιά από ζωή ανθρωπίδης-γενίτσαρος) και να βροντοφωνάξουν το δίκαιον. Ανθρώπους που είχαν το σθένος να πετάξουν κατακτητές εις θάλασσα και που τα απογεύματα ρέμβαζαν ή μοίραζαν χαρές και λύπες δίνοντας κουράγιο και φως εις τον κόσμο. Ανθρώπους που συζητούσαν δια τη ζωή, την δική των ζωή που ζούσαν οι ίδιοι και όχι την εικονική. Και δεν έβλεπαν τις ζωές των άλλων μπροστά εις οθόνας ούτε μετέτρεπαν το όποιο μυαλό τους εις… πουλάκι δια να το παλινδρομούν νυχθημερόν…
Πάρθηκαν τα μέτρα λοιπόν και η κυνωνία («τοις κύνων ρήμασι πειθόμενη» όπως είναι το ορθόν) αναμένει την κατασκευή των φερέτρων αδιαφορούσα, αφού έτσι κι αλλιώς «ζει» εις φέρετρα –εποχιακώς και εις θέρετρα- επί τουλάχιστον δυόμισι δεκαετίες τώρα (πολλοί κάνουν λόγο δια τρεις και βάλε). Στο μεταξύ, την προσοχή της μονοπωλεί το αν η ιδία συνουσιάζεται («πηδιέται» εις την νεοελληνικήν) ορθώς και κατά τα politically correct πρότυπα του εκπαιδευτικού video που εξέδωσε –ω του θαύματος, άμα τη λήψει των μέτρων!- γνωστό πρότυπό της.
Η κυνωνία που αντάλλαξε τη ζωή της μ’ έναν οικίσκο, ένια φαλλικά-εξουσιαστικά σύμβολα (τηφλεκοντρόλ, αυτοκίνητο, κινητό κ.α.), δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα ν’ ανταλλάξει την ησυχία της με ολίγες δαπάνες επιπλέον. Αν την κλοτσήσουν περισσότερο, θα χωθεί βαθύτερα στη φωλιά της, no problem. Και θα δείχνει με το σάπιο δάχτυλό της τους φταίχτες: τους εκπροσώπους της που η ίδια επιλέγει και τις πρακτικές τους που η ίδια επιτρέπει, αν όχι υποκινεί… Ελιτίστικη άποψη λέτε; Σκατά!...

(από τον... επόμενο "Εξώστη" - Θεσσαλονίκη)

Μπορούμε να πούμε ότι το καταστρεπτικό σφάλμα του ωφελιμισμού συνίσταται στη σύγχυση του μέσου με τον σκοπό. Το αποδεικνύει η κοινή έκφραση «έχει τα μέσα». Πόσα όμως άτομα μπορούμε να βρούμε στην εποχή μας, που να είναι ακόμα ικανά να καταλάβουν ότι το χρήμα από μόνο του δεν αποτελεί καμιά αξία; Το ίδιο ισχύει και για το χρόνο: «Time is money» (ο χρόνος είναι χρήμα) σημαίνει ότι εκείνος πού αποδίδει απόλυτη αξία στο χρήμα, υπολογίζει με τον ίδιο τρόπο, κάθε δευτερόλεπτο του χρόνου πού εξοικονομεί.
Αν θέλουμε να κατασκευάσουμε ένα αεροπλάνο ικανό να διασχίσει τον Ατλαντικό λίγο πιο γρήγορα απ’ τα προηγούμενα, κανένας δεν αναρωτιέται πόσο θα κοστίσει ή κατασκευή αύτη. Η υποχρέωση για προέκταση των διαδρόμων του αεροδρομίου, ή μεγαλύτερη ταχύτητα κατά την απογείωση και προσγείωση μ’ όλους τους συναφείς κινδύνους, ή αύξηση του θορύβου κλπ, δεν υπολογίζονται καθόλου. Το να κερδίσουν μισή ώρα φαίνεται σε όλους ότι αντιπροσωπεύει τόση αξία ώστε καμιά θυσία δεν είναι αρκετά μεγάλη για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Κάθε εργοστάσιο αυτοκινήτων πρέπει να φροντίζει ώστε τα νέα μοντέλα του να είναι λίγο πιο γρήγορα από τα προηγούμενα. Κάθε δρόμος πρέπει να διαπλατυνθεί, κάθε στροφή να ανοίξει, τάχα για ασφάλεια αλλά στην πραγματικότητα μονό για να μπορούμε να τρέχουμε πιο γρήγορα και επομένως πιο επικίνδυνα.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι έχει προσβάλει βαθύτερα την ψυχή των σημερινών ανθρώπων: το τυφλό πάθος τους για το χρήμα ή η πυρετική βιασύνη τους; Όπως κι αν έχει το πράγμα, βέβαιο είναι ότι αποτελεί άμεσο ενδιαφέρον αυτών πού μας κυβερνούν (άσχετα απ’ τον πολιτικό προσανατολισμό τους) να προάγουν μέχρι υπερβολής τα κίνητρα πού ωθούν τους ανθρώπους στον ανταγωνισμό. Απ’ ό,τι ξέρω, καμιά βαθιά ψυχολογική ανάλυση δεν έγινε ακόμα για τα κίνητρα αυτά, αλλά μου φαίνεται πολύ πιθανό ότι εκτός από την απληστία της ιδιοκτησίας ή της κοινωνικής προαγωγής, το άγχος παίζει βασικό ρόλο. Το άγχος μήπως μας ξεπεράσουν οι άλλοι, το άγχος της φτώχειας, το άγχος μήπως γελαστούμε κατά τη λήψη μιας απόφασης ή μήπως δεν τα βγάλουμε πέρα σε μια εξαντλητική κατάσταση…

Konrad Lorenz – «Τα οκτώ θανάσιμα αμαρτήματα του πολιτισμού μας»

Πρόγονους πάρε, απόγονους, δαιμόνους,
όλα της Ιστορίας τα συναξάρια,
όλους του ελληνισμού τους φανφαρόνους,
όλα της ρωμιοσύνης τα καμάρια,
του λόγου τις κορφές, τους παραλήδες,
τους σοφούς, των πολέμων τα λιοντάρια,
Όμηρους, Αρχιμήδες, Αχιλλήδες,
καθώς περνούν ανάκατα στη στράτα,
Καποδίστρηδες, Διάκους, Κοραήδες.

Όλα φκιάστα γκιουβέτσι και σαλάτα,
νά και το ρετσινάτο στην ταβέρνα
και τα βιολιά και ρίξου τους και φά’ τα.
Κέρνα, ρούφα, ξεφάντωνε και ξέρνα.

Κωστής Παλαμάς – «Σατιρικά γυμνάσματα»

Όχι μόνο ο άνθρωπος των πρωτόγονων κοινωνιών δεν είναι καθόλου αναγκασμένος να ζει σαν ζώο, σε διαρκή δηλαδή αναζήτηση για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, αλλά το αποτέλεσμα αυτό το πετυχαίνει -και με το παραπάνω- θυσιάζοντας έναν αξιοσημείωτα μικρό χρόνο δραστηριοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι οι ινδιάνικες κοινωνίες διαθέτουν, αν το επιθυμούν, όλο τον απαραίτητο χρόνο για να αυξήσουν την παραγωγή υλικών αγαθών. Και η κοινή λογική ρωτά: γιατί οι άνθρωποι αυτών των κοινωνιών να θέλουν να δουλέψουν και να παραγάγουν περισσότερο, αφού τρεις-τέσσερις ώρες καθημερινής ήρεμης απασχόλησης αρκούν για να εξασφαλίσουν τα χρειώδη της ομάδας; Σε τι θα τους χρησίμευε κάτι τέτοιο; Σε τι θα χρησίμευαν τα πλεονάσματα που θα συσσωρεύονταν με αυτό τον τρόπο; Ποιος θα ήταν ο προορισμός τους; Μόνο δια της βίας οι άνθρωποι εργάζονται πέραν των αναγκών τους. Και αυτή ακριβώς η βία απουσιάζει από τον πρωτόγονο κόσμο, η απουσία αυτής ακριβώς της εξωτερικής βίας ορίζει και τη φύση των πρωτόγονων κοινωνιών.

Το πλεόνασμα που αποκτάται χωρίς υπερεργασία, καταναλώνεται, αναλώνεται για καθαρά πολιτικούς σκοπούς σε γιορτές, προσκλήσεις, επισκέψεις ξένων κλπ. Τα πλεονεκτήματα ενός μεταλλικού πέλεκυ σε σχέση με έναν λίθινο είναι πολύ προφανή, για να χρονοτριβήσουμε σ' αυτά: με τον πρώτο μπορεί να βγάλει κανείς στον ίδιο χρόνο ίσως και δέκα φορές περισσότερη δουλειά απ' ό,τι με τον δεύτερο ή να ολοκληρώσει την ίδια δουλειά σε δέκα φορές λιγότερο χρόνο. Και όταν οι Ινδιάνοι ανακάλυψαν την παραγωγική υπεροχή των τσεκουριών των λευκών, τα επιθύμησαν όχι για να παράγουν περισσότερο στον ίδιο χρόνο, αλλά για να παράγουν το ίδιο δέκα φορές συντομότερα. Συνέβη όμως ακριβώς το αντίθετο, διότι με τους μεταλλικούς πέλεκεις εισέβαλαν στον ινδιάνικο πρωτόγονο κόσμο η βία, η δύναμη, η εξουσία που άσκησαν στους αγρίους οι πολιτισμένοι νεόφερτοι.
Για τον άνθρωπο των πρωτόγονων κοινωνιών, η παραγωγική δραστηριότητα ρυθμίζεται επακριβώς και οροθετείται από τις ανάγκες που έχει να ικανοποιήσει, εννοείται δε ότι πρόκειται βασικά για ανάγκες ενέργειας: η παραγωγή περιορίζεται στην αναπλήρωση του δαπανημένου αποθέματος ενέργειας. Με άλλα λόγια, η ζωή ως φύση είναι εκείνη που -με εξαίρεση την παραγωγή όσων αγαθών καταναλώνονται κοινωνικά επ' ευκαιρία των γιορτών - θεσπίζει και καθορίζει την ποσότητα του χρόνου, ο οποίος θα αφιερωθεί στην αναπαραγωγή της. Αυτό σημαίνει ότι, μόλις κατοχυρωθεί η σφαιρική ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών, τίποτε δεν θα μπορούσε να παρακινήσει την πρωτόγονη κοινωνία να επιθυμήσει περισσότερη παραγωγή, να αλλοτριώσει δηλαδή τον χρόνο της σε μια δουλειά χωρίς προορισμό, όταν αυτός ο χρόνος είναι διαθέσιμος για την αργία, το παιχνίδι, τον πόλεμο ή τη γιορτή. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να μεταβληθεί αυτή η σχέση του πρωτόγονου ανθρώπου με την παραγωγική δραστηριότητα; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις η δραστηριότητα αυτή θέτει κάτι άλλο ως στόχο της και όχι την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών; Εδώ προκύπτει το ζήτημα της καταγωγής της εργασίας ως αλλοτριωμένης εργασίας.

Pierre Clastres - "Η κοινωνία ενάντια στο κράτος"

Το λαϊκό κλισέ, αρκετά διαδομένο ακόμα σε πολλές χώρες, που παρουσιάζει τον διανοούμενο σαν ένα ον ερμαφρόδιτο και αόριστα ύποπτο, με κάποιο στοιχείο επιπολαιότητας και μικροψυχίας, προϊόν εξαγόμενο και κατασκευαζόμενο από τη βιομηχανία ειδών πολυτελείας του Παρισιού, όπως όλα τα ακριβά αντικείμενα που δε χρησιμεύουν σε τίποτα, βεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι οι κυρίαρχες ιδέες είναι οι ιδέες των κυρίαρχων τάξεων: κατά περίσταση, ή ιδέα αυτή αντιστοιχεί σε μια κοινωνική πραγματικότητα, τον παραδοσιακό πουλημένο κονδυλοφόρο των λατινοαμερικάνικων ολιγαρχιών των αρχών του αιώνα. Βλέπουμε πράγματι εδώ την αστική πρακτική να εντυπώνεται, να αναπαράγεται, να υιοθετείται από την αυθόρμητη ιδεολογία των λαϊκών μαζών και να επηρεάζει ακόμα και την περισσότερο επεξεργασμένη ιδεολογία απ’ τις πρωτοπορίες, που ωστόσο θέλουν να είναι μαρξιστικές - λενινιστικές.

Regis Debray – «Τουπαμάρος - Η κριτική των όπλων»