Χλωμά τσογλάνια έχουν πιάσει τα στενά

πιάσαν τα πόστα, πιάσαν τα περάσματα.

Δε μένει άλλος δρόμος.

Με τα κοντά μαχαίρια τώρα. Στα τυφλά.

Με τα κοντά μαχαίρια να ριχτούμε, να τελειώνουμε.

Θανάσης Κωσταβάρας - «Εννιά μικρά κομμάτια για τσαμπούνα»

Βλέπω ένα αναρίθμητο πλήθος ίσων και ομοίων ανθρώπων που περιστρέφονται δίχως ανάπαυλα γύρω από τους εαυτούς τους για να προμηθευτούν μικρές και χυδαίες ευχαριστήσεις, με τις οποίες γεμίζουν τις ψυχές τους. Καθένας απ’ αυτούς, αποτραβηγμένος στην άκρη, είναι σαν ξένος προς το πεπρωμένο όλων των άλλων. Τα παιδιά του και οι στενοί φίλοι του αποτελούν γι’ αυτόν ολόκληρο το ανθρώπινο είδος. Όσο για τους υπόλοιπους συμπολίτες του, είναι δίπλα τους αλλά δεν τους βλέπει. Τους αγγίζει, δεν τους αισθάνεται διόλου. Δεν υπάρχει παρά στον εαυτό του και για μόνον τον εαυτό του, και αν του απομένει ακόμη μία οικογένεια, μπορούμε πάντως να πούμε ότι δεν έχει πλέον πατρίδα. Επάνω απ’ αυτούς, ορθώνεται μία τεράστια και κηδεμονευτική εξουσία που αναλαμβάνει μόνη της να τους εξασφαλίσει τις απολαύσεις τους και να αγρυπνά για την τύχη τους. Είναι απόλυτη, λεπτομερειακή, τακτική, προβλεπτική και απαλή. Θα έμοιαζε με την πατρική εξουσία αν, όπως εκείνη, είχε για σκοπό να προετοιμάσει τους ανθρώπους για την εποχή της ενηλικιώσεώς τους. Αλλά αυτή, αντιθέτως, επιζητεί να τους καθηλώσει ανεκκλήτως στην παιδικότητα. Της αρέσει να χαίρονται οι πολίτες, αρκεί να μην σκέπτωνται παρά το πώς θα χαρούν. Εργάζεται προθύμως για την ευτυχία τους, θέλει όμως να είναι ο μόνος πράκτορας και ο μόνος κριτής της. Φροντίζει για την ασφάλειά τους, προβλέπει και ικανοποιεί τις ανάγκες τους, χειρίζεται τις κυριότερες υποθέσεις τους, διευθύνει τη βιομηχανία τους, ρυθμίζει τα της διαδοχής τους, μοιράζει τις κληρονομιές τους. Δεν θα μπορούσε άραγε να τους απαλλάξει τελείως από την σκοτούρα να σκέπτωνται και από τον κόπο να ζουν; Έτσι κάθε ημέρα κάνει και λιγότερο χρήσιμη και πιο σπάνια τη χρήση της ελεύθερης επιλογής. Κλείνει σ’ έναν όλο και μικρότερο χώρο τη δράση της βουλήσεως και αφαιρεί σιγά–σιγά από κάθε πολίτη ακόμη και του εαυτού του τη χρήση. Εκείνο που προετοίμασε τους ανθρώπους για όλα αυτά είναι η ισότητα: τους προδιέθεσε στο να τα ανέχονται και συχνά μάλιστα να τα θεωρούν και ευεργεσία. Αφού πήρε έτσι βαθμιαίως στα ισχυρά χέρια του κάθε άτομο και το έπλασε όπως ήθελε, ο κυρίαρχος απλώνει τα μπράτσα του πάνω στην κοινωνία ολόκληρη. Καλύπτει την επιφάνεια μ’ ένα δίχτυ από μικρούς περίπλοκους κανόνες, λεπτομερείς και ομοιόμορφους, μέσα από το οποίο δεν θα μπορούσαν να βρουν το φως για να ξεπεράσουν το πλήθος ούτε τα πιο πρωτότυπα πνεύματα και οι ρωμαλεότερες ψυχές. Δεν συντρίβει τις θελήσεις αλλά τις μαλακώνει, τις λυγίζει και τις κατευθύνει. Σπανίως εξαναγκάζει να δρουν, αλλ’ αντιτίθεται αδιαλείπτως στο να δρουν. Δεν καταστρέφει καθόλου, εμποδίζει τη γέννηση. Δεν τυραννά καθόλου, ενοχλεί, συμπιέζει, εκνευρίζει, σβήνει, αποβλακώνει και τελικώς υποβαθμίζει κάθε έθνος στην κατάσταση ενός κοπαδιού δειλών και πονηρών ζώων των οποίων βοσκός είναι η κυβέρνηση. Πάντοτε πίστευα ότι αυτό το είδος της δουλείας, τακτοποιημένης, απαλής και ειρηνικής, της οποίας μόλις φιλοτέχνησα τον πίνακα, θα μπορούσε να συνδυαστεί καλύτερα απ’ όσο το φανταζόμαστε με μερικές από τις εξωτερικές μορφές της ελευθερίας και ότι δεν θα της ήταν αδύνατο να εγκαθιδρυθεί κάτω από την ίδια την σκιά της λαϊκής κυριαρχίας.

Alexis de Tocqueville - "Δημοκρατία και δεσποτισμός"

Προς Θεσσαλονικείς οβ΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί

Εφ’ όσον δεν υπήρξε κυβερνητική διάψευσις μέχρι σήμερον παρά του αρμοδίου κυβερνητικού πεταλωτού και προσαρμογέως της πραγματικότητος («αν η αλήθεια δεν συμφωνεί μαζί μας, τόσο το χειρότερον δια την αλήθεια»), δυνάμεθα πλέον να πιστέψομε και να αποδεχθούμε ότι εισήλθαμε εις τον Ιούνιο και –μοιραίως- εις το θέρος, αφού πρόκειται δια τον πρώτο μήνα του. Πρόκειται δια κάτι που έμεινε ανέγγιχτο από τις επιδρομές των διεθνών και εγχωρίων κύκλων και τις συνοδευόμενες από αναπροσαρμογές των πάντων οσφυοκαμψίες των πολιτικών και πωλητικών υπηρετών του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου. Πρόκειται δια μήνα αφιερωμένο παρά των Ρωμαίων εις τη θεάν Juno (Ήρα), όστις αντιστοιχεί με το τέλος του αρχαιοελληνικού μηνός Θαργηλιώνος και τας αρχάς του Σκιροφωριώνος. Είναι ο μήνας του θερισμού (μην ανησυχείτε, μη διαταράσσετε επ’ ουδενί τη θεία γαλήνη του καναπέ, δεύτε λάβετε τηλεοπτικό φως, ομιλώ περί τα αγροτικά). Ενώ εις τας 22 του μηνός θα έχομε το θερινό ηλιοστάσιο και την μεγαλυτέρα ημέρα του έτους. «Τον μήνα που δεν έχει ρο, να βάζεις στο κρασί νερό» έλεγαν σοφά οι αρχαίοι Έλληνες, που ένιοι dizzy νεοέλληνες (δια να χρησιμοποιήσομε και την μητρική γλώσσα του αρχηγού Geoffrey) τους θεωρούν προγόνους των! Μάιος, Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος: δεν έχουν ρο, οι θερμοί μήνες του θέρους που ο οίνος δέον να πίνεται νοθευμένος παρ’ ύδατος, όπως άλλωστε τον προσφέρουν πλείστα όσα ΜΜΕ (πού προσέτρεξε ο νους σας; Ομιλώ περί Μαγαζιών Μαζικής Εστιάσεως). Ας ευχηθώμεν λοιπόν καλό θέρος κι αν επιθυμείτε –εις αυτό τον ορυμαγδό της απωλείας- το πιστεύετε…

Τελικώς, όποια πέτρα δυσώδους υποθέσεως σηκώσει κανείς (ομιλώ δια τα προ Πρασίνων ένδοξα έτη, τότε που έκαναν κουμάντο οι Βένετοι), τα… μαλλιά Αγγέλου θα ανευρεθούν υποκάτω, να μεταβιβάζουν εντολάς με εν ακουστικόν ανά χείρας. Τους οποίους Βένετους, ως γνωρίζουν όσοι μελετούν τη λαμπρή βυζαντινή ιστορία –θύματα της οικονομικής ανεχείας ήτις περιορίζει την αγορά ευρέος φάσματος βιβλίων- υποστήριζε και ο αυτοκράτωρ και παρελασιάρχης Ιουστινιανός, τουλάχιστον μέχρι τη στάση του Νίκα (μα πού προσέτρεξε και πάλιν ο νους σας; Ποιο παριζάκι βρε αδελφοί;).

Και, άντε, ας υποθέσομε ότι το καλοκαίρι παραθερίζομε (αστείον πράγμα, ιδιαιτέρως εφέτος). Πώς λέγεται το αντίστοιχο του χειμώνος και τις κατά θα κάνουμε τότε, αν βεβαίως κατορθώσομε να επιζήσομε;

("Εξώστης" - Θεσσαλονίκη)

Όλες οι κοινωνικές σχέσεις έχουν ως βάση την ατέλεια που παράγεται από την καταπίεση των επιθυμιών μας και του πάθους μας. Η βάση τους είναι η ανάγκη μας για τους άλλους και όχι η επιθυμία μας γι' αυτούς. Χρησιμοποιούμε ο ένας τον άλλον. Έτσι η κάθε κοινωνική σχέση είναι μια σχέση εργοδότη/υπάλληλου, κάτι που εξηγεί το γιατί δείχνουν πάντα, τουλάχιστον μέχρι ενός σημείου, να γίνονται εχθρικές - είτε μέσω υποτιμητικών αστείων ή λογομαχιών και καβγάδων. Πως μπορούμε να μην περιφρονούμε αυτούς που χρησιμοποιούμε και να μη μισούμε αυτούς που μας χρησιμοποιούν;

Feral Faun

Εμπρός λοιπόν ας βγάλωμε κι εμείς εφημερίδα

αφού καμιά δεν ξέρωμε καλύτερη δουλειά.

Αβάντι να λυσσάξωμε κι εμείς για την πατρίδα...

Γεώργιος Σουρής – 2.4.1883 (πρώτο φύλλο «Ρωμηού»)

Μια μέρα εμφανίστηκε σε ένα χωριό ένας άνδρας με γραβάτα. Ανέβηκε σ' ένα παγκάκι και φώναξε σε όλο τον τοπικό πληθυσμό ότι θα αγόραζε όλα τα γαϊδούρια που θα του πήγαιναν έναντι 100 ευρώ και μάλιστα μετρητά. Οι ντόπιοι το βρήκαν λίγο περίεργο, αλλά η τιμή ήταν πολύ καλή και όσοι προχώρησαν στην πώληση γύρισαν σπίτι με το τσαντάκι γεμάτο και το χαμόγελο στα χείλη.

Ο άνδρας με τη γραβάτα επέστρεψε την επόμενη μέρα και πρόσφερε 150 ευρώ για κάθε απούλητο γάιδαρο κι έτσι οι περισσότεροι κάτοικοι πούλησαν τα ζώα τους. Τις επόμενες ημέρες προσέφερε 300 ευρώ για όσα ελάχιστα ζώα ήταν ακόμα απούλητα με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι αμετανόητοι να πουλήσουν τα γαϊδούρια τους. Μετά συνειδητοποίησε ότι στο χωριό δεν έμεινε πια ούτε ένας γάιδαρος και ανακοίνωσε σε όλους ότι θα επέστρεφε μετά από μια εβδομάδα για να αγοράσει οποιοδήποτε γάιδαρο έβρισκε έναντι 500 ευρώ! Και αποχώρησε.

Την επόμενη μέρα ανέθεσε στον συνέταιρό του το κοπάδι των γαϊδάρων που είχε αγοράσει και τον έστειλε στο ίδιο χωριό με εντολή να τα πουλήσει όλα στην τιμή των 400 ευρώ το ένα. Οι κάτοικοι βλέποντας την δυνατότητα να κερδίσουν 100 ευρώ την επόμενη εβδομάδα, αγόρασαν ξανά τα ζώα τους τέσσερις φορές πιο ακριβά από ότι τα είχαν πουλήσει και για να το κάνουν αυτό αναγκάστηκαν να ζητήσουν δάνειο από την τοπική τράπεζα. Όπως φαντάζεστε, μετά την συναλλαγή οι δύο επιχειρηματίες έφυγαν διακοπές σε ένα φορολογικό παράδεισο της Καραϊβικής, ενώ οι κάτοικοι του χωριού βρέθηκαν υπερχρεωμένοι, απογοητευμένοι και με τα γαϊδούρια στην κατοχή τους που δεν άξιζαν πλέον τίποτα. Φυσικά οι αγρότες προσπάθησαν να πουλήσουν τα ζώα για να καλύψουν τα χρέη. Μάταια. Η αξία τους είχε πατώσει. Η τράπεζα λοιπόν κατάσχεσε τα γαϊδούρια και εν συνεχεία τα νοίκιασε στους πρώην ιδιοκτήτες τους.

Ο τραπεζίτης όμως πήγε στον δήμαρχο του χωριού και του εξήγησε ότι εάν δεν ανακτούσε τα κεφάλαια που είχε δανείσει θα κατέρρεε και αυτός και κατά συνέπεια θα ζητούσε αμέσως το κλείσιμο της ανοικτής πίστωσης που είχε με τον δήμο. Πανικόβλητος ο δήμαρχος και για να αποφύγει την καταστροφή, αντί να δώσει λεφτά στους κατοίκους του χωριού για να καλύψουν τα χρέη τους, έδωσε λεφτά στον τραπεζίτη ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν κουμπάρος του δημοτικού συμβούλου. Δυστυχώς όμως ο τραπεζίτης αφού ανέκτησε το κεφάλαιό του, δεν έσβησε το χρέος των κατοίκων και ούτε το χρέος του δήμου, ο οποίος φυσικά βρέθηκε ένα βήμα πριν την πτώχευση. Βλέποντας τα χρέη να πολλαπλασιάζονται και στριμωγμένος από τα επιτόκια, ο δήμαρχος ζήτησε βοήθεια από τους γειτονικούς δήμους. Αυτοί όμως του έδωσαν αρνητική απάντηση, γιατί όπως του είπαν είχαν υποστεί την ίδια ζημιά με τους δικούς τους γαιδάρους... Ο τραπεζίτης τότε έδωσε στον δήμαρχο την «ανιδιοτελή» συμβουλή/οδηγία να μειώσει τα έξοδα του δήμου: λιγότερα λεφτά για τα σχολεία, για το νοσοκομείο του χωριού, για τη δημοτική αστυνομία, κατάργηση των κοινωνικών προγραμμάτων και της έρευνας, μείωση της χρηματοδότησης για καινούρια έργα υποδομών. Αυξήθηκε η ηλικία συνταξιοδότησης, απολύθηκαν οι περισσότεροι υπάλληλοι του δημαρχείου, έπεσαν οι μισθοί και αυξήθηκαν οι φόροι. Ήταν έλεγε αναπόφευκτο, αλλά υποσχόταν με αυτές τις διαρθρωτικές αλλαγές «να βάλει τάξη στη λειτουργία του δημοσίου, να βάλει τέλος στις σπατάλες» και να ηθικοποιήσει το εμπόριο των γαϊδάρων.

Η ιστορία άρχισε να γίνεται ενδιαφέρουσα όταν μαθεύτηκε πως οι δυο επιχειρηματίες και ο τραπεζίτης είναι ξαδέρφια και μένουν μαζί σε ένα νησί κοντά στις Μπαχάμες, το οποίο και αγόρασαν με τον ιδρώτα τους. Ονομάζονται οικογένεια Χρηματοπιστωτικών Αγορών και με μεγάλη γενναιότητα προσφέρθηκαν να χρηματοδοτήσουν την εκλογική εκστρατεία των δημάρχων των χωριών της περιοχής.

Σε κάθε περίπτωση η ιστορία δεν έχει τελειώσει γιατί κανείς δεν γνωρίζει τι έκαναν μετά οι αγρότες. Εσύ τι θα έκανες στην θέση τους;

Ο λόγος, η γλώσσα, η φωνή: αντίδοτα στο θάνατο και στη δυστυχία.

Γιάννης Τσαρούχης

Προς Θεσσαλονικείς οα΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί
Με θλίψη μαθαίνω ότι κάτοικοι της οδού Καρόλου Ντιλ (εκεί που γίνονται διάφορα ντιλ) της συμβασιλεύουσας, βρίσκονται εις απόγνωση διότι τους ανατινάζουν τους κάδους απορριμμάτων! «Δεν μας έφταναν οι κουκουλοφόροι, οι καδρονοφόροι και οι οπτοπλινθορίπτες» μου εδιαμαρτυρήθη φίλος τις εκ του απέναντι εξώστου -χρησιμοποιώντας το του Βύρωνος γουάου λεξιλόγιο- «έχουμε τώρα και τους πυροτεχνουργούς!». Και προσέθεσε: «Μη χοιρότερα (συγχωρήστε τον αδελφοί, φέρει το στίγμα της ανορθογραφίας). Θα μας καταστρέψουν τους κάδους που έτσι κι αλλιώς είναι πλήρεις αντικειμένων άτινα δύναται κάλλιστα να χαρακτηριστούν ως ύποπτα. Επειδή φοβούνται κάποιες προνύμφες, θα πληρώνουμε εμείς τη νύμφη; Ως αιδώ (είπαμε, ανορθόγραφος γαρ), αρκετά με την τρομοκρατία!»…
Όμως, τα θλιβερά νέα δεν εξαντλούνται παρά τη μητροπόλει των Βαλκανίων. «Αν υπάρξουν περισσότερα δεδομένα, η κυβέρνηση θα πάρει θέση» είπε ο πεταλωτής της αληθείας (horseshoer ή farrier εις την προτεινόμενη παρά της συναδέλφου του της ευελφαλείας και της παιδιάς γλώσσα)! Προφανώς τα πεντέμισι μύρια που χρεωστά ο… μέχρι πρότινος πρώτος κύριος του τουρισμού Απόστολος (θρηνώ και οδύρομαι Αγγέλα), δεν είναι επαρκή δεδομένα. Τώρα, εάν μεταφέρω με τη σειρά μου τα «καντήλια» και τα «εξαπτέρυγα» που ακούγονται καθημερινώς εις καφενεία και ρούγες, θα συνιστούν επαρκή δεδομένα; Μια θριξ ή εν μετά περιεχομένου μυξομάντιλο (γενετικό υλικό, ως κομψά λέγεται) είναι επαρκές δεδομένο δια να κουρελιάσει αξιοπρέπειες (δίχως καν συγνώμη εις περίπτωση λάθους!) και πεντέμισι εκατομμύρια ευρώ όχι;
Ζητώ συγνώμη (σε λίγο θα ζητώ και ελεημοσύνη, όπως όλοι) που σας έπιασα από τα μούτρα πριν καν χαιρετίσω την μητρώα και πατρώα γη, αλλά τα γεγονότα τρέχουν. Από την ημέρα που επληροφορήθην δια τα –υπέχοντα θέση κοινωνικού νανουρίσματος- χρέη του Αποστόλου και την παραίτηση της Άντζελας (δεν ομιλώ περί Δημητρίου, άλλα χρέη εκείνα), διατελώ εις υπερένταση. Και αυτό διότι βλέπω να δοκιμάζονται άπαντα τα τηφλεοπτικώς διαφημιζόμενα καθαριστικά του ζέχνοντος καπιταλιστικού καμπινέ, άνευ αποτελέσματος. Το πουρί, οι κατσαρίδες, τα άλατα και τα σκ@τ@ δεν αποδράμουν με τίποτα!... Μήπως υπάρχουν φίλοι τινές που δύνανται να βοηθήσουν; Έστω με τα σκ@τ@ και μόνον, αν φύγουν ταύτα έχω εν προαίσθημα ότι ως δια μαγείας θα εξαφανιστούν και τα υπόλοιπα (ήδη κάποιες κατσαρίδες την κάνουν, ως πληροφορούμαι).
Μεγάλοι οι χάροι τους, που λέγει και εις ιθαγενής –και έτερος ανορθόγραφος- φίλος…

("Εξώστης" - Θεσσαλονίκη)

Πιστεύω ότι το σύγχρονον αστικόν καθεστώς κατέστη ανίκανον να ρυθμίσει τας συγχρόνους ανάγκας και ανησυχίας του κοινωνικού συνόλου.
Οικονομικώς: Στηρίζεται εις την άνισον κατανομήν του πλούτου, εις την ασύστολον εκμετάλλευσιν των εργαζομένων τάξεων υπό αρπακτικής ισχυρώς ωργανωμένης κεφαλαιοκρατίας.
Κοινωνικώς: Η ολοένα καταρρέουσα ηθική βάσις εις τας σχέσεις μεταξύ των ατόμων, παραλύει οιανδήποτε, εντός του αστικού καθεστώτος, προσπάθειαν όπως στηριχθή επί ηθικών αρχών ατομική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή των ανθρώπων.
Πολιτικώς: Η σχεδόν καθολική έλλειψις κάθε ενδιαφέροντος δια τα κοινά, ή σχεδόν αποκλειστική εξυπηρέτησις της αρχούσης τάξεως υπό της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας, εις βάρος της μεγίστης πλειονοψηφίας του λαού, καθιστά ανεπαρκή και επιπολαίαν οιανδήποτε αλλαγήν προσώπων ή θεσμού.
Ταύτα πάντα θεωρώ συμπτώματα της παρακμής μιας τάξεως. Η αστική τάξις απέδωκεν -και εις θαυμαστήν ποσότητα και ποιότητα- ό,τι ηδύνατο εις την σκέψιν, εις την τέχνην, εις την επιστήμην, εις την πράξιν. Επάλαισεν εναντίον της προηγούμενης της φεουδαλικής ιδεολογίας, ενίκησεν, εδημιούργησεν, εξετέλεσεν τον προορισμόν της -αρχίζει ν’ αποσυντίθεται και να βαίνει εις εξαφάνισιν. Τοιούτος υπήρξε πάντοτε ο ρυθμός της ιστορίας. Μια τάξις, εκάστοτε εναλάσσουσα -οι βασιλείς, οι ευγενείς, οι αστοί- γεννάται, παλαίει, νικά, δημιουργεί και εξαφανίζεται. Και άλλη τάξις την διαδέχεται, διαγράφουσα και αυτή, εις την πάροδον των αιώνων, την ιδίαν μοιραίαν τροχιάν. Ζώμεν, ακλονήτως πιστεύω, το τέλος μιας κοινωνικής τάξεως, της αστικής. Ποία τάξις θα την διαδεχθή; Η τάξις των εργαζομένων -είτε εργάται είνε ούτοι, είτε αγρόται, είτε πνευματικοί παραγωγοί.
Η τάξις αύτη διήλθε προς ενός ήδη αιώνος, το πρώτον στάδιον της πορείας της, καθ’ ό προσεπάθει να εξεγείρη τις τας τάξεις των αστών το αίσθημα της φιλανθρωπίας και δικαιοσύνης, υπέρ των πεινώντων και αδικουμένων και ικέτευεν εξ ονόματος υψηλών ηθικών αρχών, να βελτιωθούν οι όροι της ζωής. Ταχέως όμως σαφώς αντελήφθη ότι η πάλη των τάξεων είνε νόμος ιστορικός, αναπόφευκτος και όπως τα άτομα ούτω και οι λαοί, ούτω και αι κοινωνικαί τάξεις, διατρέχουν μοιραίως τα στάδια της γεννήσεως, της ακμής και της φθοράς.
Ουδεμία τάξις έμενε δια παντός εις την εξουσίαν. Η αστική τάξις θ’ ακολουθήση και αυτή, τον απαράγραπτον φυσιολογικόν νόμον και τότε η τάξις των εργαζομένων μοιραίως θα την διαδεχθή. Η επίγνωσις αύτη κατέστη η αφετηρία μιας νέας όλως βαθυτέρας, αντιλήψεως των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων της τάξεως των εργαζομένων. Αντελήφθη δια πρώτην φοράν ότι χρέος έχει να οργανωθεί, να μορφωθή, να διατυπώση ωρισμένον πρόγραμμα, αφού είνε κεκλημένη, από ιστορικήν ανάγκην αργά ή γρήγορα να διαδεχθή την άρχουσαν σήμερον αστικήν τάξιν. Τοιουτοτρόπως συγάσσονται, συνειδητά πλέον, αναγκασμέναι από τον ιστορικόν ρυθμόν, τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Τον ρυθμόν τούτον επετάχυνεν απροσδοκήτως ο εκραγείς παγκόσμιος πόλεμος. Ο πόλεμος ούτος μετέβαλε την ψυχικήν ατμόσφαιραν του κόσμου ότι θ’ απήτει γενεά ολόκληρος δια να γίνη καταληπτόν έπειτα από την φοβεράν ταύτην δοκιμασίαν της ανθρωπότητος, αμέσως όχι μόνον γίνεται ιδέα αντιληπτή, αλλά και αγωνίζεται να μετουσιωθή εις πράξιν. Η ψυχική αύτη μεταπολεμική αγωνία η οξεία συναίσθησις πως είνε ανάγκη πλέον να εξευρεθή μια λύτρωσις από την οικονομικήν αυτήν κοινωνικήν πολιτικήν και πνευματικήν αθλιότητα, αποτελεί σήμερον την Μεγάλην παγκόσμιον Πραγματικότητα. Απέναντι της Μεγάλης ταύτης παγκοσμίου Πραγματικότητος, έχομεν την Μικράν πραγματικότητα την καθαρώς τοπικήν της Ελλάδος.
Ποία είνε η Ελληνική αύτη πραγματικότης και ποία κατ’ ανάγκην ανακύπτει η σχέσις μεταξύ της Μεγάλης και της Μικράς Πραγματικότητας; Μόνον εάν σαφώς απαντήσωμεν εις το ερώτημα τούτο θα ημπορέσωμεν ν’ αντιληφθώμεν το σύγχρονον ημών χρέος ως Ελλήνων και ως ανθρώπων. Εις την Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη εις τόσην οξύτητα και έντασιν όσον εις άλλους βιομηχανικώς ή πνευματικώς περισσότερον προηγουμένας χώρας, η σαφής διαγραφή της πάλης των τάξεων. Εν τούτοις, σήμερον, με τα μέσα της συγκοινωνίας, με τα βιβλία, με τας εφημερίδας, με τας διαλέξεις, με την εργατικήν παγκόσμιον αλληλεγγύην, με την φοβεράν και γονιμωτάτην πείραν του μακροχρονίου πολέμου, μία Ιδέα δεν δύναται να εντοπισθή εις μίαν χώραν, αλλά υπερπηδά ταχύτατα τα σύνορα και διατρέχει όλην την γην. Δια τούτο, είτε θέλομεν είτε μη, είτε είμεθα ώριμοι είτε μη, η παγκόσμιος αύτη Ιδέα, η οποία εις πολλάς ήδη χώρας ήρχισε να μεταβάλλεται εις τεραστίαν δύναμιν-θα παρασύρη και την Ελλάδα, χωρίς να την περιμένει να ωριμάση βιομηχανικώς ή πνευματικώς. Η μικρά τοπική πραγματικότης θα παρασυρθή από την Μεγάλην. Ποίον λοιπόν είναι το χρέος μας; Πιστεύω βαθύτατα ότι το χρέος των δυνάμενων να έχωσιν επίδρασιν εις τον τόπον μας, είτε επί του πεδίου της σκέψεως είτε επί του πεδίου της δράσεως είναι τούτο: Να προσαρμόσωμεν την μικράν μας Πραγματικότητα εις την Μεγάλην. Πώς; Μορφώνοντες, φωτίζοντες τον λαόν, τονώνοντες τας ανωτέρας ηθικάς Αρχάς που απομένουν ακόμη, καταδεικνύοντες όχι μόνον πλέον τα δικαιώματα, αλλά και τας υποχρεώσεις άς έχει μία τάξις ήτις μέλλει ν’ αναλάβη ευθύνας. Μόνον εάν τοιουτοτρόπως προπαρασκευάσωμεν τον λαόν, θα είμεθα εις θέσιν, όταν θα έλθη η μοιραία κρίσιμος στιγμή, να προσαρμόσωμεν την σημερινήν παγκόσμιον ορμήν προς αναδημιουργίαν με τας ιδιαιτέρας συνθήκας του τόπου μας, με την ειδικήν ψυχολογίαν της ιστορίας και του λαού μας. Ο αγών, όπως τον αντιλαμβάνωμαι, δεν είναι απλώς οικονομικός. Η οικονομική χειραφέτησις είναι μόνον μέσον προς ψυχικήν και πνευματικήν χειραφέτησιν του ανθρώπου. Δεν ζητούμεν ν’ ανατρέψωμεν την θρησκείαν, την οικογένειαν, την Πατρίδα, αλλά να δώσωμεν ανώτερον, βαθύτερον περιεχόμενον εις την θρησκείαν, εις την οικογένειαν, εις την Πατρίδα. Ολοι, όσοι πονούμεν τον άνθρωπον, έχομεν χρέος α) να μην ανεχώμεθα πλέον την αδικίαν και την ανηθικότητα της συγχρόνου κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής β) να διασώσωμεν και να τονίσωμεν το δικαίωμα, το οποίον έχει ο λαός να θέλη να βελτιώση την θέσιν του. Και όχι μόνον το δικαίωμα αλλά και την δύναμιν να υψώση το επίπεδον της όλης ζωής του. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσωμεν μίαν ανωτέραν ηθικήν, να φέρωμεν δικαιοσύνην εις τον κόσμον, να δώσωμεν βαθυτέραν έννοιαν εις την αρετήν, εις την τιμήν, εις την ανθρωπότητα.

Νίκος Καζαντζάκης (απολογία στην ανακριτική αρχή του Ηρακλείου)

Κλεισμένος στο μικρό μου ρετιρέ
αντίσταση με βίντεο και πουρέ.
Σε λίγο θα σαλτάρω
δεν έχω το χτικιό
είμαι φρικιό…

Παράταιρος ο λόγος ο δυνατός
μέσα σε μια πολιτεία που σωπαίνει.

Γιάννης Ρίτσος

Δύναμη του φασισμού και αδυναμία της εργατικής τάξης είναι το ίδιο πράγμα. Αυτός είναι ο απολογισμός που θα κάνει η Γερμανίδα κομμουνίστρια Clara Zetkin μετά τη νίκη του ιταλικού φασισμού και που θα είναι προφητικός γι' αυτό που θα συμβεί στη Γερμανία δέκα χρόνια αργότερα: "Προτού ο φασισμός κερδίσει στρατιωτικά, νίκησε πρώτα ιδεολογικά και πολιτικά την εργατική τάξη".

Andre Glucksmann

Προς Θεσσαλονικείς ο΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί
Ως γνωστόν τοις πάσι (πας συ;) καίτοι παρά φαύλου εκπορευόμενες, οι επιστολές μας ακολουθούν σε μνα και τα ‘πινα την αλήθεια, ως ταπεινή υπηρέτριά της (Abigail εις την αρχαία αγγλική, όνομα που άγνωστον πώς αρέσει εις πλείστες όσες αγγλίδες και βαπτίζονται με αυτό! Mega’s είσαι κύριε!). Αλήθεια αδελφοί και ας λέγουν ότι θέλουν ένιοι κακοήθεις. Είπα δι’ αλήθεια και δια κακοήθεις και θυμήθηκα: Μόνον πνευματική σχέση είχε με το Βατοπέδι και την ομώνυμη άρτια μονή, ο σύντροφος εις την ζωή και εις την τέχνη (αμφότεροι χρημάτισαν –και δεν χρηματίστηκαν- δημοσιογράφοι) της Μάρας. Αυτό έσπευσε να διευκρινίσει ο ίδιος, λες και του είπε κανείς ότι είχε και σαρκικήν τοιαύτη! Μη χοιρότερα! «Πνεύμα και ηθική» που έλεγε κι ο αείμνηστος Βασίλειος Αυλωνίτης, διότι ο οίνος ευφραίνει καρδία και οι πνευματικές σχέσεις ευφραίνουν και Εφραίμ-ουν το νου και τους σαλαγώντας το ποίμνιον. Και οφείλω (πέραν όσων οφείλω της Μιχαλούς, πέραν του ότι εις τον δάσκαλόν μου οφείλω ένα τζιν) να σημειώσω αυτήν ταύτη την αλήθεια δια τους κακοήθεις.
Τι είδησις και αύτη! Με κουπόνια, λέγει, ζουν σαράντα εκατομμύρια αμερικανοί. Slow the eggs, σιγά τα ωά δηλαδή (δια να χρησιμοποιήσω και την παρά Mrs Diamantopoulos προκριθείσα language), με τέτοια αναλογία ενός εις τους επτά και βάλε. Άλλωστε, χίλιες δύο μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις εις την αδούλωτον και πρωτοπόρο Ελλάδα της αναπτύξεως, ζουν επίσης με κουπόνια. Και, παρακαλώ αδελφοί, μη λησμονούμε τις ετυμολογίες που συχνάκις είναι καταδεικτικές δια την ανεύρεση της αληθείας: coup ώνια είναι τα πραξικοπηματικά (ψ)ώνια. Είπα ετυμολογία και εν ετοιμολογία ων, θυμήθηκα και τη λέξη τράπεζα (trapεζα) δια την οποία έχει μαλλιάσει η πένα μου να γράφει (είναι μάρκας Πάρκερ και την αποκαλώ Καμίλα Πάρκερ): η τράπεζα έχει τη ρίζα trap, δηλαδή παγίδα! Παρακαλώ να λαμβάνουμε υπόψη μας ορισμένα πράγματα, δια να μην έχομε διαρκώς πτώσεις εκ των νεφών...
Συγχωρήστε μου τις χαρούλες που ως πιστό και φιλότιμο σκυλάκι κάμω και δεν μπορώ να κρύψω. Διατελώ βαθιά συγκινημένος και ενθουσιασμένος εις τον υπερθετικό βαθμό, διότι «πήραμε» (προσέξατε τον πληθυντικό: πήραμε! Yeah Geoffrey, we got it) το πρώτο πακέτο χρημάτων από τους ΔυΝασΤες. Δόξα τω λαώ, που λέγει και ο θεός. Σε καλά μεριά…

("Εξώστης" - Θεσσαλονίκη)

Σου είπα κι άλλη φορά για το κόμμα σου: Όταν κανείς αγωνίζεται ενάντια στα λάθη και τη στραβή γραμμή της ηγεσίας, δεν αγωνίζεται για το κακό αλλά για το καλό του κόμματος. Εγώ πάντως δεν πρόκειται να παραδώσω τα όπλα, θα συνεχίσω μέχρι το τέλος τον αγώνα που άφησα μισό. Κι ούτε στην Αθήνα θα κατέβω για να κάνω τον πρόεδρο των εφεδροελασιτών όπως με διόρισαν -από τα Τρίκαλα ακόμα- ο Ιωαννίδης με το Σιάντο, για να πάω να καταγράφω τους διωγμούς, τους εξευτελισμούς και τις ντροπές των Ελασιτών, οι οποίες θ’ αρχίσουν μετά την παράδοση των όπλων...

Άρης Βελουχιώτης (προς τον αντάρτη Περικλή Χουλιάρα λίγες μέρες μετά τη Βάρκιζα)

Ένα μεγάλο ψάρι, ψάρι φοβερό,
τα δόλια τα μικρά εκυνηγούσε·
παρά να κοπιάζει μέσα στο νερό
τον όμοιο του να τρώει προτιμούσε…

Kαι νά! ένα ψαράκι ξάφνου πέφτει παπ…
στο στόμα του μπροστά το πεινασμένο·
δεν άργησε ο φίλος κάνει μία χαπ…
και στην κοιλιά του βρέθηκε θαμένο.

Aλλ’ όμως δεν εχάρη και πολύν καιρό
για το μεγάλο αυτό κατόρθωμά του,
γιατ’ ένιωσε να τον τραβά σκοινί γερό…
και σίδερο τρυπάει τα σωθικά του…

Kοιτάξτε… πώς παιδεύεται, πώς σπαρταρά
φαρδύ-πλατύ στη βάρκα ξαπλωμένο…
γιατ’ ήταν το ψαράκι δόλωμα ψαρά,
και είχε αγκίστρι μέσα του κρυμμένο…

Δημήτριος Καμπούρογλου

Το πολιτικό μεθύσι
μ' έζησε και θα με ζήσει
θέλω να 'χω κ' εξουσία
πείτε τηνε και μανία...
Να με ιδεί εξουσιαστή
η πατρίδα κι ας χαθεί!
Λυτρωτή της να με κράξει
και, στο διάολο, ας βουλιάξει!
Εμέ η δόξα μου να ζήσει
και το έθνος ας ψοφήσει!

Ανδρέας Λασκαράτος

Προς Θεσσαλονικείς ξθ΄ επιστολή φαύλου

Αδελφοί
Υμείς κοιμάστε τις νύκτες, αλλά δύο άνθρωποι εξακολουθούν να τις διάγουν κλαίοντας! Ο εις εξ αυτών είναι γνωστός πλέον, αφού έχει δηλώσει δημοσίως αυτή την παρέκκλισή του από την κανονικότητα (υπάρχουν κι άλλες τοιαύται που συγκεντρώνονται στο πρόσωπό του, αλλά δεν είναι ώρα…). Το άτομο αυτό, που έχει επιφέρει στο κοινωνικό σώμα μεγαλύτερο λάκτισμα ακόμα και από την υπό των συνταγματαρχών αλήστου μνήμης επιτροπή («junta» εις την ισπανικήν), εξακολουθεί άγρυπνο και κλαίον το κοινωνικό γυψάρισμα, καθώς και τας δέουσας κατεδαφίσεις όπου δη.
Το έτερο άτομο δεν είναι οι εταίροι μας ή οι εταίρες εις Ευρωλάνδη, αλλ’ ο γράφων! Τσοπάνηδες μετρούν προβατάκια, μικρομαγαζάτορες μετρούν χρέη, εργαζόμενοι μετρούν απώλειες, Έλληνες ταγοί μετρούν επικυρίαρχους και προϊσταμένους τους. Κι εγώ;… Ναι αδελφοί, ομολογώ και ωμολογώ (μιλώντας ωμά) ότι τα ομόλογα και τα χρεόγραφα που μετρώ, δεν δύνανται να με οδηγήσουν εις τας αγκάλας του Μορφέως. Μετρώ επίσης –αλλά εις μάτην- πόσα θα οδεύσουν πάλι εις τράπεζες και πόσα εις στόματα καρχαριών και κητών της κοινωνικής αφρισμένης θάλασσας ή εις στόματα ραθύμων και άπραγων αρπάγων-ορνέων και κτηνών της εύφορης κοινωνικής κοιλάδας. Καθ’ ημέραν δε, μελετώ αναλύσεις -σοβαρές και αστείες- και κοιτώ πίνακες με στοιχεία, ντοκιμαντέρ και βιντεάκια, άτινα μου αποστέλλουν φίλοι που –τι κι αν δεν γνωρίζουν την τύφλα των;- πλέον γνωρίζουν άπάντα τα περί την οικονομία…
Φαίνεται πως από τώρα άρχισαν αι προς άγιον Βασίλειο αιτήσεις, λόγω αυξημένης ζητήσεως φέτος. Δεν εξηγείται άλλως πώς ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε κράτος ευνομίας και τιμωρία των υπεύθυνων δια την κρίση. Εγώ ζήτησα μια Barbie (εις φυσικό μέγεθος), εις κοσμικός χονδρός που δεν βλέπω πια ζήτησε ένα playstation με πενήντα πίστες formula 1 και ο καλός μας δήμαρχος ζήτησε εγρήγορση του ελληνικού λαού (σας θυμίζει κάτι αυτό;)…
Την ίδια ώρα, οι οχετοί της άκαιρης και άκυρης ενημέρωσης φέρουν διαρκώς νέα λύματα ειδήσεων κι εξελίξεων. Πέραν του γεγονότος του μηνός (αναφέρομαι εις την καθυστέρηση του δευτέρου dvd της Τζούλιας, κάτι που πιθανότατα θα έχει ως συνέπεια να την προλάβει η ανταγωνίστριά της), αι ειδήσεις που ενδιαφέρουν το κυνωνικό σώμα τρέχουν ιλιγγιωδώς εις κλειστούς αυτοκινητοδρόμους (τύπου Εγνατία). Εκεί όπου δεν υπάρχει όριον ταχύτητος, παρά μόνον κάμερες. Φυσικά δια την ιδική μας ασφάλεια...

("Εξώστης" - Θεσσαλονίκη)