Μπορούμε να πούμε ότι το καταστρεπτικό σφάλμα του ωφελιμισμού συνίσταται στη σύγχυση του μέσου με τον σκοπό. Το αποδεικνύει η κοινή έκφραση «έχει τα μέσα». Πόσα όμως άτομα μπορούμε να βρούμε στην εποχή μας, που να είναι ακόμα ικανά να καταλάβουν ότι το χρήμα από μόνο του δεν αποτελεί καμιά αξία; Το ίδιο ισχύει και για το χρόνο: «Time is money» (ο χρόνος είναι χρήμα) σημαίνει ότι εκείνος πού αποδίδει απόλυτη αξία στο χρήμα, υπολογίζει με τον ίδιο τρόπο, κάθε δευτερόλεπτο του χρόνου πού εξοικονομεί.
Αν θέλουμε να κατασκευάσουμε ένα αεροπλάνο ικανό να διασχίσει τον Ατλαντικό λίγο πιο γρήγορα απ’ τα προηγούμενα, κανένας δεν αναρωτιέται πόσο θα κοστίσει ή κατασκευή αύτη. Η υποχρέωση για προέκταση των διαδρόμων του αεροδρομίου, ή μεγαλύτερη ταχύτητα κατά την απογείωση και προσγείωση μ’ όλους τους συναφείς κινδύνους, ή αύξηση του θορύβου κλπ, δεν υπολογίζονται καθόλου. Το να κερδίσουν μισή ώρα φαίνεται σε όλους ότι αντιπροσωπεύει τόση αξία ώστε καμιά θυσία δεν είναι αρκετά μεγάλη για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Κάθε εργοστάσιο αυτοκινήτων πρέπει να φροντίζει ώστε τα νέα μοντέλα του να είναι λίγο πιο γρήγορα από τα προηγούμενα. Κάθε δρόμος πρέπει να διαπλατυνθεί, κάθε στροφή να ανοίξει, τάχα για ασφάλεια αλλά στην πραγματικότητα μονό για να μπορούμε να τρέχουμε πιο γρήγορα και επομένως πιο επικίνδυνα.
Θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι έχει προσβάλει βαθύτερα την ψυχή των σημερινών ανθρώπων: το τυφλό πάθος τους για το χρήμα ή η πυρετική βιασύνη τους; Όπως κι αν έχει το πράγμα, βέβαιο είναι ότι αποτελεί άμεσο ενδιαφέρον αυτών πού μας κυβερνούν (άσχετα απ’ τον πολιτικό προσανατολισμό τους) να προάγουν μέχρι υπερβολής τα κίνητρα πού ωθούν τους ανθρώπους στον ανταγωνισμό. Απ’ ό,τι ξέρω, καμιά βαθιά ψυχολογική ανάλυση δεν έγινε ακόμα για τα κίνητρα αυτά, αλλά μου φαίνεται πολύ πιθανό ότι εκτός από την απληστία της ιδιοκτησίας ή της κοινωνικής προαγωγής, το άγχος παίζει βασικό ρόλο. Το άγχος μήπως μας ξεπεράσουν οι άλλοι, το άγχος της φτώχειας, το άγχος μήπως γελαστούμε κατά τη λήψη μιας απόφασης ή μήπως δεν τα βγάλουμε πέρα σε μια εξαντλητική κατάσταση…

Konrad Lorenz – «Τα οκτώ θανάσιμα αμαρτήματα του πολιτισμού μας»